Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2018.62 z dnia 2018.01.10) wprowadza tzw. mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment). W niniejszym artykule omówiono m.in. cel przedmiotowej regulacji, istotę split payment oraz jej praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców.

Cel

Celem przedmiotowej regulacji jest nie tylko zapewnienie większej stabilności wpływów z tytułu podatku VAT, będących najważniejszym źródłem dochodów budżetu państwa, ale również zapobieganie oszustwom podatkowym.

Realizacja tego ostatniego celu – poprzez eliminowanie już na etapie samej transakcji ryzyka znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym podatkiem VAT – ma skutkować zapewnieniem zachowania zasad konkurencji pomiędzy przedsiębiorcami poprzez eliminację nieuzasadnionej przewagi podmiotów dopuszczających się nadużyć. Powyższe ma pozytywnie wpłynąć na pewność prowadzenia działalności gospodarczej, szczególnie w aspekcie bezpieczeństwa podatkowego.

Istota

Mechanizm płatności z wykorzystaniem split payment polega na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę jest dokonywana w ten sposób, że zapłata odpowiadająca kwocie podatku od towarów i usług jest płacona na specjalny rachunek bankowych dostawcy – rachunek VAT, a zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest rozliczana przez nabywcę w drodze wpłaty na zwykły rachunek rozliczeniowy dostawcy lub usługodawcy.

Co istotne, zarówno rachunek VAT, jak i środki zgromadzone na rachunku VAT będą stanowić własność podatnika. Organy podatkowe nie będą mogły samodzielnie dokonywać operacji finansowych na tych rachunkach, co więcej nie będą miały do nich w ogóle dostępu.

Ograniczona zostanie jednakże możliwość dysponowania tymi środkami przez podatnika w ten sposób, iż będą one musiały zostać przeznaczone albo na zapłatę zobowiązania VAT do urzędu skarbowego albo na zapłatę kwoty odpowiadającej kwocie VAT z faktury otrzymanej od swojego kontrahenta.

Zakres zastosowania

Należy podkreślić, że zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności będzie możliwe jedynie w odniesieniu do transakcji pomiędzy przedsiębiorcami (B2B) dokonywanych przez jednych podatników VAT na rzecz drugich. Z powyższego wynika, że wprowadzenie mechanizmu pozostanie bez wpływu na zakupy dokonywane przez konsumentów.

Zaznaczenia wymaga również okoliczność, że podzielona płatność będzie dostępna jedynie przy transakcjach, w których płatność będzie następowała przelewem bankowym. Nie przewiduje się bowiem możliwości stosowania mechanizmu podzielonej płatności do dokonywania zapłaty w formach innych niż przelew jak np. zapłata za pomocą kart płatniczych lub gotówki.

Co istotne w praktyce, mechanizm split payment będzie miał zastosowanie nie tylko do płatności za towar już dostarczony lub usługę już wykonaną, ale również do zapłaty dokonywanej przed zaistnieniem tych okoliczności (przedpłata, zaliczka, zadatek). Należy jednak mieć na uwadze, że warunkiem skorzystania z podzielonej płatności jest uprzednie otrzymanie przez nabywcę faktury na taką płatność.

Dobrowolność

Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności oparto na zasadzie dobrowolności. Warto w tym miejscu dokładnie przeanalizować treść tej zasady w kilku aspektach.

Po pierwsze, pomimo tego, że zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności powodować będzie określone konsekwencje zarówno dla nabywcy, jak i dostawcy towarów lub usługodawcy to skorzystanie z tej metody rozliczeń zależeć będzie wyłącznie od decyzji nabywcy towarów lub usług. Powyższe oznacza, że w razie dokonania odpowiedniego wyboru przez podatnika nabywającego towary lub usługi, zastosowanie mechanizmu – z punktu widzenia drugiej strony transakcji – będzie obligatoryjne.

Po drugie, trzeba wspomnieć, że nabywca będzie miał dowolność w wyborze wobec którego ze swych kontrahentów dokona płatności przy użyciu przedmiotowego mechanizmu – nie ma tu ograniczeń podmiotowych w tym sensie, że wobec jednej części kontrahentów nabywca mógłby zastosować split payment, a wobec drugiej nie.

Co więcej, wobec tego samego kontrahenta nabywca może stosować podzieloną płatność w sposób wybiórczy. Oznacza to, że nie każda faktura od tego kontrahenta musi być uregulowana z zastosowaniem ww. mechanizmu, a nawet, że split payment może mieć zastosowanie w konkretnym przypadku tylko do pojedynczej faktury.

Warto zatem pamiętać, że to nabywca decyduje czy i ewentualnie wobec którego dostawcy zastosuje mechanizm, a także które konkretnie faktury zapłaci z jego zastosowaniem.

Zachęty

W związku z opisaną powyżej dobrowolnością stosowania split payment, ustawa nowelizująca wprowadza system zachęt dla podatników do skorzystania z tego rozwiązania.

Po pierwsze, do podatników wybierających podzieloną płatność nie będą miały zastosowania ani przepisy ustawy o VAT o odpowiedzialności solidarnej ani przepisy ww. ustawy związane ze stosowaniem niektórych sankcji.

Ponadto – w odniesieniu do podatników, którzy mechanizm podzielonej płatności będą traktować jako główny mechanizm dokonywania płatności – do zaległości w podatku VAT (powstałej w wyniku złożonej deklaracji, w której podatnik wykazał kwotę podatku naliczonego, której co najmniej 95% wynika z faktur zapłaconych z zastosowaniem mechanizmu) nie będzie stosowany przepis art. 56b Ordynacji podatkowej ustanawiający podwyższoną stawkę odsetek za zwłokę.

Warto także wspomnieć o wprowadzeniu przyspieszonej procedury zwrotu podatku dla podatników VAT realizujących płatności w sposób podzielony – jeżeli bowiem podatnik zdecyduje się na zwrot na rachunek VAT, wówczas zwrot zostanie dokonany w przyspieszonym terminie 25 dni (bez możliwości przedłużenia tego terminu zwrotu przez naczelnika urzędu skarbowego).

Rachunek VAT

Rachunek VAT będzie zakładany obowiązkowo przez banki lub SKOK-i dla każdego podmiotu posiadającego rachunek rozliczeniowy lub rachunek imienny dla celów działalności gospodarczej w SKOK.

Co ważne w praktyce, chociaż założenie i prowadzenie rachunku VAT nie wymaga zawarcia odrębnej umowy w tym zakresie, to jednak – w świetle tego, że środki zgromadzone na tym rachunku mogą być oprocentowane na mocy ustaleń stron – warto postarać się o wprowadzenie takiego postanowienia umownego w umowie z bankiem lub SKOK-iem.

Odnosząc się do kwestii kosztów za obsługę rachunku należy nadmienić, że zarówno otwarcie jak i prowadzenie rachunku VAT ma być neutralne finansowo dla podatników tj. nie może wiązać się z dodatkowymi opłatami. Nie oznacza to jednak, że w ogóle prowadzenie rachunku VAT ma nie wiązać się z żadnymi opłatami. Przykładowo, jeśli opłata za przelew ze zwykłego rachunku rozliczeniowego wynosi X zł, to opłata za przelew w mechanizmie podzielonej płatności nie może być wyższa niż to X zł.

Praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców

Oprócz pozytywnych aspektów omawianych regulacji wynikających z realizacji celów opisanych powyżej, należy wspomnieć, że dostosowanie się do nowych przepisów – z punktu widzenia przedsiębiorców – oznaczać będzie poniesienie dodatkowych kosztów, co szczególnie odczuwalne będzie dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Przewidywane koszty dla przedsiębiorstw można podzielić na jednorazowe i regularne.

Do pierwszej kategorii należą jednorazowe nakłady przedsiębiorstw korzystających ze zautomatyzowanych przelewów na dostosowanie swoich informatycznych systemów księgowych – poprzez wprowadzenie aktualizacji umożliwiających korzystanie z formularzy przelewów wykonujących płatność w sposób podzielony. Do drugiej z ww. kategorii kosztów trzeba zaliczyć zwiększone nakłady na bieżącą obsługę księgowości wynikające m.in. z potrzeby monitorowania wpływów na własny rachunek VAT oraz z konieczności dokonywania ewentualnych korekt przy błędnie przeprowadzonych transakcjach.

Przegląd najważniejszych zmian w podatku CIT od 1 stycznia 2018 r.

Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U.2017.2175 z dnia 2017.11.27) przewiduje szereg zmian w podatku CIT mających na celu przede wszystkim uszczelnienie systemu podatku dochodowego od osób prawnych. W niniejszym artykule omówiono wybrane zmiany, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.

1. Wyodrębnienie dwóch kategorii źródeł przychodów w CIT

Ustawa nowelizująca wprowadziła dwie istotne modyfikacje w zakresie źródeł przychodów w CIT.

Po pierwsze, wyodrębniła dwa źródła przychodów: zyski kapitałowe oraz inne źródła przychodów, tj. pozostałe zyski z działalności gospodarczej (operacyjnej).

Po drugie, wprowadziła zasadę oddzielenia dochodów uzyskiwanych z pierwszego z ww. źródeł od pozostałych dochodów podatnika. Przychody i koszty z obu źródeł będą zatem rozliczane odrębnie – a contrario należy podkreślić, że łączeniu podlegać będą jedynie dochody z poszczególnych ww. źródeł przychodów. Oznacza to w praktyce, że strat z jednego źródła nie będzie można odliczać od dochodów z drugiego źródła. Jeżeli więc podatnik uzyska dochód tylko z jednego z tych źródeł, a w drugim poniesie stratę, opodatkowaniu podlegać będzie dochód uzyskany z jednego źródła, bez pomniejszania go o stratę poniesioną w drugim źródle przychodów.

Praktycznym skutkiem zasady braku możliwości kompensacji przychodów z działalności gospodarczej ze stratami z zysków kapitałowych i odwrotnie będzie konieczność odrębnej kalkulacji dochodów z zysków kapitałowych i dochodów z pozostałej działalności gospodarczej oraz wzrost obciążeń podatkowych w sytuacji, gdy działalność operacyjna przynosi dochody, a przez źródła kapitałowe generowana jest strata (lub na odwrót).

Co istotne, powyższe zasady mają charakter uniwersalny w tym sensie, że dotyczą również przychodów uzyskanych i kosztów poniesionych za pośrednictwem  m. in.  spółek osobowych –  vide: pkt 3.

2. Lista przychodów zaliczanych do przychodów z zysków kapitałowych

Skoro dotychczasowe przepisy ustawy o CIT nie wyodrębniały źródła przychodów w postaci przychodów z zysków kapitałowych, to tym samym brak było potrzeby istnienia regulacji wskazujących jakiego rodzaju przychody można zakwalifikować do tego źródła.

Sytuacja zmieniła się w związku z opisanym powyżej wyodrębnieniem ww. źródła przychodów – ustawodawca wskazał w ustawie nowelizującej listę przychodów zaliczanych do przychodów z zysków kapitałowych. Są to m.in.: przychody z udziału w zyskach osób prawnych, zbycia udziałów i akcji; zbycia wierzytelności i papierów wartościowych; przychody z niektórych praw majątkowych (licencji, know-how, praw autorskich) – szczegółowe wyliczenie zawarte jest w nowo dodanym art. 7b ustawy o CIT.

3. Kwalifikacja dochodów ze wspólnych przedsięwzięć gospodarczych oraz z wielopodmiotowych stosunków prawnych

Kolejnym rezultatem wprowadzenia dodatkowej kategorii źródła przychodów w postaci przychodów z zysków kapitałowych była konieczność odniesienia się przez ustawodawcę do przychodów uzyskiwanych przez podatnika w ramach współdziałania z innymi podmiotami np. za pośrednictwem spółek osobowych oraz w ramach wielopodmiotowych stosunków prawnych np. współwłasności.

W art. 5 ust. 1a w zw. z ust. 1 ustawy o CIT przesądzono, że przychody z udziału w spółce nie będącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych (łączące się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku) należy uznać za przychody z zysków kapitałowych zwiększające przychody wspólnika uzyskane z tego źródła.

4. Usługi niematerialne a koszty uzyskania przychodu

Ustawa z dnia 27 października 2017 r. wprowadza ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na niektóre usługi niematerialne oraz opłat z tytułu korzystania z praw autorskich, praw własności przemysłowej lub know-how poprzez wprowadzenie limitu wydatków (wynoszącego 5% wskaźnika EBIDTA), które będą mogły zostać rozpoznane jako koszt uzyskania przychodu. Nielimitowane będą wydatki z powyższej kategorii kosztów, nie przekraczające łącznie w roku podatkowym 3 mln zł.

Ograniczenie w odliczeniu kosztów odnosi się jedynie do usług nabywanych od: podmiotów powiązanych oraz podmiotów z tzw. rajów podatkowych. Należy zaznaczyć, iż dotyczy to także wypadku, gdy wydatki nie zostały poniesione na rzecz podmiotów powiązanych, ale na rzecz podmiotu niepowiązanego, jeżeli tylko rzeczywistym właścicielem należności (beneficial owner) jest podmiot powiązany z podatnikiem (lub podmiot z raju podatkowego). Ograniczenia nie stosuje się do kosztów usług, licencji i opłat ponoszonych na rzecz podmiotów niepowiązanych.

Analizowane ograniczenie nie będzie miało zastosowania do ww. wydatków, o ile prawidłowość ich kalkulacji jest potwierdzona decyzją w sprawie uznania prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej pomiędzy podmiotami powiązanymi (APA) ani do wydatków bezpośrednio związanych z wytworzeniem towaru lub świadczeniem usługi.

W praktyce opisana nowelizacja przepisów wymaga od podatników wprowadzenia zmian polityki rozpoznawania kosztów podatkowych, jak również wcześniejszego planowania i kalkulacji wydatków na usługi niematerialne objęte nową regulacją.

5. Wprowadzenie minimalnego podatku od nieruchomości komercyjnych będących budynkiem handlowo-usługowym lub biurowym o wartości początkowej ponad 10 mln zł

Całkowicie nowym rozwiązaniem jest wprowadzony ustawą nowelizującą tzw. minimalny podatek dochodowy dotyczący podatników posiadających nieruchomości komercyjne (budynki handlowo-usługowe sklasyfikowane jako: centra handlowe, domy towarowe, samodzielne sklepy i butiki oraz budynki biurowe) stanowiące środki trwałe, których wartość początkowa przekracza 10 mln zł.

Podatnicy będący właścicielami wymienionych budynków są zobowiązani od wejścia w życie nowych przepisów do zapłaty dodatkowego zobowiązania podatkowego, przy czym podstawę opodatkowania stanowi przychód odpowiadający wartości początkowej tych środków trwałych (ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca) przekraczających kwotę 10 mln zł. Stawka podatku wynosi 0,035% tak ustalonej podstawy opodatkowania za każdy miesiąc.

Ustawodawca wskazuje, co należy rozumieć przez wartość początkową w zależności od statusu właścicielskiego środka trwałego. W przypadku gdy środek trwały stanowi współwłasność podatnika, przy obliczaniu wartości początkowej przyjmuje się wartość wynikającą z ewidencji podatnika. W przypadku podatnika będącego wspólnikiem spółki nie będącej osobą prawną, przepis dotyczący współwłasności stosuje się odpowiednio, przy czym wartość początkową środka trwałego przypadającą na wspólnika ustala się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału).

Warto wiedzieć, że podatek nie będzie naliczany w odniesieniu do nieruchomości wykorzystywanych wyłącznie lub w głównym stopniu na własne potrzeby.

Co istotne w praktyce, podatnicy są obowiązani za każdy miesiąc obliczać podatek i wpłacać go na rachunek właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który płacony jest podatek. Kwotę obliczonego za dany miesiąc podatku od nieruchomości komercyjnych można odliczać od zaliczki na podatek CIT obliczony na zasadach ogólnych. W przypadku podatników wpłacających zaliczki kwartalne, odliczeniu od zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych podlega omawiany podatek obliczony za miesiące przypadające na dany kwartał. Kwotę uiszczonego i nie odliczonego w roku podatkowym podatku od nieruchomości komercyjnych odlicza się od podatku CIT obliczonego za rok podatkowy. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu podatkowym.

6. Podwyższenie progu jednorazowej amortyzacji do 10 000 zł

Dotychczasowe przepisy ustawy o CIT wskazywały, iż podatnicy mogą zrezygnować z dokonywania odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, których wartość początkowa nie przekracza 3.500 zł. W takiej sytuacji wydatki poniesione na ich nabycie stanowiły koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.

W znowelizowanych przepisach przewidziano podwyższenie z 3.500 zł do 10.000 zł limitu wartości środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, umożliwiającego jednorazowe zaliczenie bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów wydatków na nabycie tych środków lub wartości.

Podniesienie tego limitu powinno zachęcić podatników, a w szczególności mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, do zwiększenia wydatków inwestycyjnych.

Zespół prawny

A.M. Jesiołowscy-Finanse sp. z o.o.

Nowe ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej

Z dniem 1 marca 2017 roku weszła w życie ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej. Jak wynika z preambuły do ustawy została ona uchwalona „w celu zapewnienia nowoczesnego i przyjaznego wykonywania obowiązków podatkowych i celnych, a także efektywnego poboru danin publicznych”. Z czym to się jednak wiąże w praktyce? W niniejszym artykule przedstawione zostaną najważniejsze aspekty wprowadzonych zmian, w szczególności dotyczące nowych procedur kontrolnych.

Kontrola celno – skarbowa

Krajowa Administracja Skarbowa (dalej: KAS) to w zamierzeniu ustawodawcy wysoko wyspecjalizowane organy państwowe zajmujące się wykrywaniem i udaremnianiem przestępstw, które swoim charakterem i skalą w znaczny sposób wpływają na bezpieczeństwo finansowe Polski. Czytaj więcej

Zespół prawny

A.M. Jesiołowscy-Finanse sp. z o.o.

W dniu 15 grudnia 2016 r. została opublikowana ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, która przewiduje szereg zmian w podatku VAT mających na celu przede wszystkim uszczelnienie systemu poboru tego podatku i ograniczenie wyłudzeń.

W niniejszym artykule zostaną omówione najważniejsze zmiany, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2017 roku. Czytaj więcej

Zespół prawny

A.M. Jesiołowscy-Finanse sp. z o.o.

Z dniem 1 stycznia 2017 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw. Na mocy nowelizacji wprowadzona została definicja minimalnej stawki godzinowej, przez którą należy rozumieć minimalną wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, przysługującą przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi. Czytaj więcej

Zespół prawny

A.M. Jesiołowscy-Finanse sp. z o.o.

Z dniem 30 kwietnia 2016 r. weszła w życie zmiana ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego (dalej: Ustawa) ograniczająca obrót nieruchomościami rolnymi o powierzchni co najmniej 0,3 ha. Zgodnie  definicją zawartą w w/w Ustawie przez „nieruchomości rolne”  należy rozumieć nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne. Czytaj więcej

Zespół prawny

A.M. Jesiołowscy-Finanse sp. z o.o.

Z dniem 1 stycznia 2016 roku weszły w życie nowe zasady odprowadzania składek emerytalno – rentowych od umów zleceń.

Zgodnie z uprzednio obowiązującymi przepisami zleceniobiorca świadczący usługi na podstawie kilku umów zleceń, podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalno – rentowym z tytułu jednej umowy (co do zasady tej, która została zawarta najwcześniej). Na wniosek zleceniobiorcy objęte ubezpieczeniem mogły być także pozostałe umowy. Osoba ubezpieczona miała także prawo wyboru tytułu ubezpieczenia – mogła wybrać wszystkie tytuły, niektóre z nich lub dokonać zmiany tytułu ubezpieczenia. Taka swoboda dawała możliwość opłacania składek w niewielkiej wysokości, poprzez wybór najniższej podstawy ubezpieczenia. Czytaj więcej