Wprowadzenie
Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Finansów z dnia 27 lipca 2022 roku – w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2023, opublikowanego w Monitorze Polskim w dniu 1 sierpnia 2022 (M.P. z 2022 roku, poz. 731), od 1 stycznia 2023 roku zostaną podniesione górne granice stawek kwotowych w zakresie podatków i opłat lokalnych (pełna treść obwieszczenia dostępna jest pod linkiem: https://monitorpolski.gov.pl/M2022000073101.pdf). Stawki te ustalono są na podstawie ceny towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu 2022 r., które wzrosły o 11,8% w stosunku do pierwszych sześciu miesięcy roku 2021. W związku z powyższym, mimo że w obwieszczeniu określono stawki maksymalne (o wysokości poszczególnych podatków i opłat lokalnych decydują bowiem ostatecznie poszczególne samorządy, określając wysokość stawek w danej gminie w formie uchwały organu stanowiącego), to przedsiębiorcy powinni liczyć się z tym, że stawki te będą wyższe od dotychczasowych. Dotyczy to zwłaszcza podatku od nieruchomości, w której prowadzona jest działalność gospodarcza. Poniżej zostanie przedstawione zestawienie w zakresie poszczególnych podatków i opłat lokalnych.
Podatek od nieruchomości
Budynki mieszkalne lub ich części
W przypadku stawki obejmującej budynki mieszkalne i ich części (chodzi o nieruchomości wyłącznie mieszkalne, w których nawet częściowo nie jest wykonywana działalność gospodarcza) maksymalna stawka podatku od 1 stycznia 2023 roku wyniesie 1,00 zł od 1m2 powierzchni użytkowej. Jest to znaczący wzrost w porównaniu do ostatnich lat, kiedy to maksymalne stawki od 1m2 powierzchni użytkowej wynosiły odpowiednio: 0,75 zł (2015), 0,75 zł (2016), 0,75 zł (2017), 0,77 zł (2018), 0,79 zł (2019), 0,81 zł (2020), 0,85 zł (2021) oraz 0,89 zł (2022).
Budynki lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
Jeśli chodzi o nieruchomości wykorzystywane na prowadzoną działalność gospodarczą to od 1 stycznia 2023 roku maksymalna stawka w ich zakresie wyniesie 28,78 zł od 1m2 powierzchni użytkowej. W latach poprzednich stawka maksymalna w tym zakresie wynosiła odpowiednio: 23,13 zł (2015), 22,86 zł (2016), 22,66 zł (2017), 23,10 zł (2018), 23,47 zł (2019), 23,90 zł (2020), 24,84 zł (2021) oraz 25,74 zł (2022). Jak więc można zaobserwować w tym przypadku wzrost jest również znacznie wyższy i odbiegający od dynamiki wzrostu ostatnich lat. Może to mieć szczególnie negatywne konsekwencje w przypadku przedsiębiorstw wykorzystujących w ramach prowadzonej działalności obiekty wielkopowierzchniowe.
Budynki lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie obrotu kwalifikowanym materiałem siewnym
W tym przypadku stawka maksymalna od 1 stycznia 2023 roku wyniesie 13,47 zł od 1m2 powierzchni użytkowej. W poprzednich latach wynosiła ona odpowiednio: 10,80 zł (2015), 10,68 zł (2016), 10,59 zł (2017), 10,80 zł (2018), 10,98 zł (2019), 11,18 zł (2020), 11,62 zł (2021) oraz 12,04 zł (2022).
Budynki lub ich części zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych
W przypadku przedsiębiorców, którzy w danym budynku lub lokalu prowadzą działalność obejmującą udzielanie świadczeń zdrowotnych, od 1 stycznia 2023 roku stawka maksymalna wyniesie 5,87 zł od 1m2 powierzchni użytkowej. W latach poprzednich kształtowała się ona następująco: 4,70 zł (2015), 4,65 zł (2016), 4,61 zł (2017), 4,70 zł (2018), 4,78 zł (2019), 4,87 zł (2020), 5,06 zł (2021) oraz 5,25 zł (2022).
Pozostałe budynki lub ich części, w tym zajęte na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego
Wzrost stawek maksymalnych obejmie także organizacje pożytku publicznego, które korzystają z nieruchomości zajętych na prowadzenie odpłatnej działalności statutowej w zakresie pożytku publicznego. Od 1 stycznia 2023 roku stawka maksymalna obejmująca m.in. tego rodzaje nieruchomości wyniesie 9,71 zł od 1m2 powierzchni użytkowej. We wcześniejszych okresach wysokość tej stawki maksymalnej wynosiła odpowiednio: 7,77 zł (2015), 7,68 zł (2016), 7,62 zł (2017), 7,77 zł (2018), 7,90 zł (2019), 8,05 zł (2020), 8,37 zł (2021) oraz 8,68 zł (2022).
Grunty i budowle
Jeśli chodzi o „Grunty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków” to stawka maksymalna od 1 stycznia 2023 roku wyniesie 1,16 zł od 1m2 powierzchni. Podobnie jak przy poprzednich kategoriach nastąpi więc wzrost w porównaniu z wcześniejszymi latami, w których stawka maksymalna kształtowała się następująco: 0,90 zł (2015), 0,89 zł (2016), 0,89 zł (2017), 0,91 zł (2018), 0,93 zł (2019), 0,95 zł (2020), 0,99 zł (2021) oraz 1,03 zł (2022).
Z kolei w przypadku kategorii „Pozostałe grunty, w tym zajętych na prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego” od 1 stycznia 2023 roku stawka maksymalna wyniesie 0,61 zł od 1m2 powierzchni. Podobnie jak przy gruntach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej dojdzie więc do wzrostu, w stosunku do lat poprzednich, gdzie wynosiła ona odpowiednio: 0,47 zł (2015), 0,47 zł (2016), 0,47 zł (2017), 0,48 zł (2018), 0,49 zł (2019), 0,50 zł (2020), 0,52 zł (2021) oraz 0,54 zł (2022).
Nie ulegnie natomiast zmianie maksymalna stawka podatku od budowli, która – podobnie jak w latach poprzednich – pozostanie na poziomie 2%.
Podatek od środków transportowych
Podobnie jak przy podatku od nieruchomości oraz opłatach lokalnych, o których mowa w dalszej części, również podane poniżej stawki podatku od środków transportowych są stawkami górnymi, których nie można przekroczyć. Trzeba jednak mieć na uwadze, że ostatecznie to rada gminy określa, w drodze uchwały, wysokość obowiązujących w danej gminie stawek podatków i opłat lokalnych, w tym podatku od środków transportowych, zaś w przypadku nieuchwalenia przez radę gminy takich stawek, stosuje się stawki obowiązujące w gminie w roku poprzedzającym rok podatkowy.
Od 1 stycznia stawki podatku od środków transportowych w zakresie poszczególnych rodzajów pojazdów nie mogą przekroczyć:
1) w przypadku samochodu ciężarowego, o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 tony i poniżej 12 ton w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu:
a) powyżej 3,5 tony do 5,5 tony włącznie – 1020,16 zł (w 2022 r. – 912,48 zł),
b) powyżej 5,5 tony do 9 ton włącznie – 1701,84 zł (w 2022 r. – 1522,21 zł),
c) powyżej 9 ton – 2042,19 zł (w 2022 r. – 1826,64 zł),
2) w przypadku samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton – – 3897,01 zł (w 2022 r. – 3485,69 zł),
3) w zakresie ciągnika siodłowego lub balastowego przystosowanego do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony i poniżej 12 ton – 2382,52 zł (w 2022 r. – 2131,05 zł),
4) w zakresie ciągnika siodłowego lub balastowego przystosowanego do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton, w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdów:
a) do 36 ton włącznie – 3012,13 zł (w 2022 r. – 2694,21 zł),
b) powyżej 36 ton – 3897,01 zł (w 2022 r. – 3485,69 zł),
5) od przyczepy lub naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego – 2042,19 zł (w 2022 r. – 1826,64 zł),
6) od przyczepy lub naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego, w zależności od dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdów:
a) do 36 ton włącznie – 2382,52 zł (w 2022 r. – 2131,05 zł),
b) powyżej 36 ton – 3012,13 zł (w 2022 r. – 2694,21 zł),
7) od autobusu, w zależności od liczby miejsc do siedzenia poza miejscem kierowcy:
a) mniejszej niż 22 miejsca – 2411,44 zł (w 2022 r. – 2156,92 zł),
b) równej lub większej niż 22 miejsca – 3048,71 zł (w 2022 r. – 2726,93 zł).
Co więcej, przy określaniu stawek, o których mowa w pkt 1, 3, 5 i 7, rada gminy może różnicować wysokość stawek uwzględniając w szczególności wpływ środka transportowego na środowisko naturalne, rok produkcji albo liczbę miejsc do siedzenia.
Opłaty lokalne
W porównaniu z obecnie obowiązującymi od 1 stycznia 2023 roku wzrosną również maksymalne stawki w przypadku opłat lokalnych. Warto jednak zaznaczyć, iż w odróżnieniu od podatku od nieruchomości i podatku od środków transportowych, które muszą funkcjonować w każdej gminie (rada gminy decyduje jedynie o ich wysokości), wprowadzenie opłat lokalnych jest zasadniczo uprawnieniem samorządów. Mimo tego, w zdecydowanej większości gmin, zwłaszcza w dużych miastach, większość opłat lokalnych funkcjonuje.
Opłata targowa
Co do zasady opłata targowa pobierana jest od osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach (art. 15 ust. 1 zd. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Rada gminy, w drodze uchwały, określa zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawki opłaty targowej. Z tym, że wysokość ta nie może przekraczać ustalanego corocznie limitu. Od 1 stycznia 2023 roku maksymalna wysokość opłaty targowej wyniesie 953,38 zł dziennie. Jest to dużo większa stawka maksymalna w porównaniu do roku poprzedniego, w ostatnich latach dynamika zmian dziennych stawek maksymalnych opłaty targowej kształtowała się bowiem następująco: 767,68 zł (2015), 758,47 zł (2016), 751,65 zł (2017), 765,94 zł (2018), 778,20 zł (2019), 792,21 zł (2020), 823,11 zł (2021) oraz 852,75 zł (2022).
Opłata miejscowa
Zgodnie z art. 17 ust. 1 zd. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rada gminy może wprowadzić opłatę miejscową. Jest ona pobierana jest od osób fizycznych przebywających czasowo w celach wypoczynkowych, zdrowotnych lub turystycznych m.in. w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach. Wysokość tej opłaty nie może przekraczać ustalanego corocznie limitu. Od 1 stycznia 2023 roku wysokość dziennej stawki maksymalnej opłaty miejscowej wyniesie 2,80 zł (w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach) oraz 3,94 zł (w miejscowościach posiadających status obszaru ochrony uzdrowiskowej). W poprzednich latach wysokość maksymalnych stawek dziennych opłaty miejscowych wyglądała następująco: 2,20 zł / 3,13 zł (2015), 2,18 zł / 3,10 zł (2016), 2,17 zł / 3,08 zł (2017), 2,22 zł / 3,14 zł (2018), 2,26 zł / 3,20 zł (2019), 2,31 zł / 3,26 zł (2020), 2,41 zł / 3,39 zł (2021) oraz 2,50 zł / 3,52 zł (2022).
Opłata reklamowa
Od 11.09.2015 r. gminy mogą pobierać opłatę reklamową od tablic reklamowych lub urządzeń reklamowych znajdujących się na jej obszarze. Opłata reklamowa składa się z części zmiennej (zależnej od pola powierzchni tablicy lub urządzenia reklamowego służącej ekspozycji reklamy) oraz części stałej (niezależnej od powierzchni). Od 1 stycznia 2023 roku maksymalna stawka opłaty reklamowej wyniesie 3,14 zł dziennie (część stała) oraz 0,28 zł od 1 m2 (część zmienna). W latach poprzednich maksymalne stawki dzienne opłaty reklamowej wynosiły odpowiednio: 2,47 zł i 0,20 zł od 1m2 (2016), 2,45 zł i 0,20 zł od 1m2 (2017), 2,50 zł i 0,21 zł od 1m2 (2018), 2,54 zł i 0,22 zł od 1m2 (2019), 2,59 zł i 0,23 zł od 1m2 (2020), 2,70 zł i 0,24 zł od 1m2 (2021) oraz 2,80 zł i 0,25 zł od 1 m2 (2022).
Opłata uzdrowiskowa
Zgodnie z art. 17 ust. 1a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opłata uzdrowiskowa jest pobierana od osób fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach zdrowotnych, turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych w miejscowościach znajdujących się na obszarach, którym nadano status uzdrowiska na zasadach określonych w ustawie z 28.07.2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, za każdy dzień pobytu w takich miejscowościach. Od 1 stycznia 2023 roku maksymalna stawka dzienna opłaty uzdrowiskowej wyniesie 5,40 zł. W ostatnich latach stawki w tym zakresie wynosiły odpowiednio: 4,32 zł (2015), 4,27 zł (2016), 4,24 zł (2017), 4,33 zł (2018), 4,40 zł (2019), 4,48 zł (2020), 4,66 zł (2021) oraz 4,83 zł (2022).
Opłata od posiadania psów
Na koniec warto jeszcze wspomnieć o wzroście ostatniej opłaty obejmującej – poza pewnymi wyjątkami – osoby fizyczne posiadające psy. Również maksymalna stawka tej opłaty od 1 stycznia 2023 roku będzie wyższa – wyniesie bowiem 150,93 zł od jednego psa. W 2022 roku zaś górna stawka opłaty od posiadania psów wynosi 135,00 zł od jednego psa.
Źródła:
T. Kręski, Podatki i opłaty lokalne w 2023 r. – stawki maksymalne, SIP LEX 2022.