Prawo i podatki – Okolice Biznesu

Obowiązki spółek nieruchomościowych

Krzysztof — Fri, 09 Sep 2022 15:54:42 +0000

Wprowadzenie

W dniu 30 sierpnia 2022 roku na stronie podatki.gov.pl zostały udostępnione interaktywne formularze dla spółek nieruchomościowych oraz wspólników tych spółek (formularze CIT-N1 i PIT-N1 – składane przez spółki nieruchomościowe oraz formularze CIT-N2 i PIT-N2 – składane przez wspólników tych spółek. Termin na przekazanie informacji na tych formularzach upływa 30 września 2022 roku. Mimo tego nadal wielu przedsiębiorców objętych tym obowiązkiem nie do końca zdaje sobie sprawę, czy podmiot, w ramach którego prowadzą działalność, spełnia definicję spółki nieruchomościowej oraz jakie obowiązki prawne ciążą na takich spółkach. W związku z tym, w niniejszym opracowaniu przedstawiona zostanie problematyka ustawowej definicji pojęcia „spółka nieruchomościowa” oraz sposobu ustalania czy dana organizacja spełnia tę definicję, a także obowiązków, którymi są objęte te podmioty, ze szczególnym uwzględnieniem obowiązków informacyjnych.

Pojęcie spółki nieruchomościowej i kryteria kluczowe w jej definiowaniu

Na gruncie prawa podatkowego pojęcie spółki nieruchomościowej występuje zarówno w ustawie o PIT (art. 5a pkt 49), jak i ustawie o CIT (art. 4a pkt 35). Zgodnie z definicją wskazaną w tych przepisach, ilekroć w ustawie jest mowa o spółce nieruchomościowej – oznacza to podmiot inny niż osoba fizyczna, obowiązany do sporządzania bilansu na podstawie przepisów o rachunkowości, w którym:

a) na pierwszy dzień roku podatkowego, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego – na pierwszy dzień roku obrotowego, co najmniej 50% wartości rynkowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość rynkowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości oraz wartość rynkowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł albo równowartość tej kwoty określoną według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego pierwszy dzień roku podatkowego – w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność,

b) na ostatni dzień roku poprzedzającego rok podatkowy, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego – na ostatni dzień roku poprzedzającego rok obrotowy, co najmniej 50% wartości bilansowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość bilansowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości i wartość bilansowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł albo równowartość tej kwoty określoną według kursu średniego walut obcych, ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego odpowiednio rok podatkowy albo rok obrotowy oraz w roku poprzedzającym odpowiednio rok podatkowy albo rok obrotowy przychody podatkowe, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego – przychody ujęte w wyniku finansowym netto, z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, leasingu i innych umów o podobnym charakterze lub z przeniesienia własności, których przedmiotem są nieruchomości lub prawa do nieruchomości, o których mowa w art. 3 ust. 2b pkt 6, oraz z tytułu udziałów w innych spółkach nieruchomościowych, stanowiły co najmniej 60% ogółu odpowiednio przychodów podatkowych albo przychodów ujętych w wyniku finansowym netto – w przypadku podmiotów innych niż określone w lit. a.

Ustalając zatem, czy dany podmiot spełnia definicję spółki nieruchomościowej, należy w pierwszej kolejności odpowiedzieć twierdząco na pytania „Czy jest to podmiot niebędący osobą fizyczną?” oraz „Czy jest to podmiot obowiązany do sporządzania bilansu?”. Odpowiedź negatywna na którekolwiek z tych pytań już na samym wstępie przesądza bowiem, iż nie będziemy mieć do czynienia ze spółką nieruchomościową. Następnie trzeba ustalić, czy podmiot ten jest podmiotem rozpoczynającym działalność czy też nie oraz czy jest podatnikiem podatku dochodowego.

W przypadku podmiotów rozpoczynających działalność kolejne pytanie, które należy zadać, brzmi: „Czy dany podmiot jest podatnikiem podatku dochodowego?” – w zależności od odpowiedzi na pytanie w grę będzie wchodził bądź do rok podatkowy (podatnicy podatku dochodowego), bądź rok obrotowy (podmioty niebędące podatnikami podatku dochodowego). Jednakże w obu przypadkach, aby stwierdzić, że dany podmiot, który w konkretnym roku jest podmiotem rozpoczynającym działalność gospodarczą, spełnia definicję spółki nieruchomościowej, kluczowym będzie pozytywna odpowiedź na następujące pytanie: „Czy na pierwszy dzień roku podatkowego (roku obrotowego – w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego) co najmniej 50% wartości rynkowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość rynkowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości oraz wartość rynkowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł albo równowartość tej kwoty?”. Zatem aby dany podmiot mógł być uznany za spółkę nieruchomościową, to na pierwszy dzień roku (podatkowego lub obrotowego w zależności, czy jest on podatnikiem podatku dochodowego) musi spełniać łącznie dwie przesłanki:

Po pierwsze, przynajmniej połowę wartości aktywów takiego podmiotu stanowiła w sposób bezpośredni lub pośredni wartość rynkowa nieruchomości położonych w Polsce lub też praw do takich nieruchomości,
Po drugie, wartość rynkowa tych nieruchomości przekraczała 10 mln zł albo równowartość tej kwoty.

Użycie w przepisie ustawy łącznika „oraz” sprawia, że niespełnienie chociażby jednej z tych przesłanek powoduje niemożność uznania danego podmiotu za spółkę nieruchomościową.

Jeśli zaś chodzi o podmioty kontynuujące działalność gospodarczą, to podobnie jak w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność, należy odpowiedzieć na pytanie: „Czy dany podmiot jest podatnikiem podatku dochodowego?”. Analogicznie jak w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność, ma to bowiem wpływ na oparcie definicji o rok podatkowy lub obrotowy. Różnica jednak polegać będzie na tym, że w przypadku podmiotów kontynuujących działalność gospodarczą wyznacznikiem będzie stan na koniec roku (podatkowego bądź obrotowego). Natomiast pozostałe przesłanki w tym zakresie są tożsame z przesłankami badanymi przy podmiotach rozpoczynających działalność gospodarczą. Należy więc zadać pytanie: „Czy na ostatni dzień roku poprzedzającego rok podatkowy (na ostatni dzień roku poprzedzającego rok obrotowy – w przypadku podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego), co najmniej 50% wartości bilansowej aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowiła wartość bilansowa nieruchomości położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw do takich nieruchomości i wartość bilansowa tych nieruchomości przekraczała 10 000 000 zł albo równowartość tej kwoty?”. Negatywna odpowiedź na to pytanie – a więc brak spełnienia przynajmniej jednej z powyższych przesłanek – determinuje niemożność uznania podmiotu za spółkę nieruchomościową. Niemniej jednak pozytywna odpowiedź na powyższe pytanie jeszcze nie przesądza (tak jak w przypadku podmiotów rozpoczynających działalność), że dana organizacja jest spółką nieruchomościową. W przypadku bowiem podmiotów kontynuujących działalność gospodarczą ustawa wprowadza dodatkowy wymóg. Dlatego też konieczne jest zadanie jeszcze jednego pytania, tj.: „Czy w roku poprzedzającym odpowiednio rok podatkowy albo rok obrotowy przychody podatkowe (bądź przychody ujęte w wyniku finansowym netto – w przypadku podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego), z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, leasingu i innych umów o podobnym charakterze lub z przeniesienia własności, których przedmiotem są nieruchomości lub prawa do nieruchomości oraz z tytułu udziałów w innych spółkach nieruchomościowych, stanowiły co najmniej 60% ogółu odpowiednio przychodów podatkowych albo przychodów ujętych w wyniku finansowym netto?”. Dopiero odpowiedź twierdząca zarówno na powyższe, jak i na poprzednie pytanie, pozwala na przesądzenie, że dany podmiot kontynuujący działalność gospodarczą spełnia definicję spółki nieruchomościowej.

Obowiązki spółek nieruchomościowych

Jeśli już mamy pewność, że dany podmiot jest spółką nieruchomościową, będzie się to wiązało szeregiem obowiązków po jego stronie.

I. Obowiązek ustanowienia pełnomocnika podatkowego – w przypadku niektórych spółek nieruchomościowych

Część spółek nieruchomościowych ma obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego – jednak dotyczy to tylko tych podmiotów, które spełniają jednocześnie dwa warunki: po pierwsze nie posiadają siedziby lub zarządu na terytorium Polski, zaś po drugie – nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Jeśli choć jeden z powyższych warunków nie jest spełniony, tj. jeśli spółka posiada siedzibę lub zarząd na terytorium Polski lub gdy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów w państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG, nie powstanie obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego. Jak stanowi art. 26c ustawy o CIT (analogiczny przepis znajduje się w art. 41c ustawy o PIT):
„1. Spółka nieruchomościowa niemająca siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana ustanowić przedstawiciela podatkowego.

2. Przedstawicielem podatkowym może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) ma siedzibę lub zarząd albo miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) przez 24 miesiące poprzedzające dzień zawarcia umowy nie posiadała zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczających 3% kwoty należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach, przy czym udział zaległości w kwocie podatku ustala się w stosunku do kwoty należnych wpłat za okres rozliczeniowy, którego dotyczy zaległość;

3) przez 24 miesiące poprzedzające dzień zawarcia umowy osoba fizyczna będąca podatnikiem, a w przypadku podatników niebędących osobami fizycznymi – osoba będąca wspólnikiem spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej, członkiem organów zarządzających, osobą prowadzącą księgi rachunkowe, nie została prawomocnie skazana na podstawie ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2021 r. poz. 408 i 694) za popełnienie przestępstwa skarbowego;

4) jest uprawniona do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego zgodnie z przepisami o doradztwie podatkowym lub do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości.

3. Przedstawiciela podatkowego ustanawia się w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, zawierającej co najmniej:

1) nazwy stron umowy oraz ich adresy i dane identyfikacyjne na potrzeby rozliczenia podatku, o którym mowa w art. 26aa;

2) oświadczenie podmiotu, który jest ustanawiany przedstawicielem podatkowym, o spełnieniu warunków, o których mowa w ust. 2.

4. Przedstawiciel podatkowy wykonuje w imieniu i na rzecz spółki nieruchomościowej, dla której został ustanowiony, obowiązki płatnika, o których mowa w art. 26aa.

5. Przedstawiciel podatkowy odpowiada solidarnie ze spółką nieruchomościową za zobowiązanie podatkowe, które przedstawiciel podatkowy rozlicza w imieniu i na rzecz spółki nieruchomościowej.

6. Przepisów ust. 1-5 nie stosuje się do spółek nieruchomościowych podlegających w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

7. W przypadku niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 1, spółka nieruchomościową podlega karze pieniężnej. Karę pieniężną nakłada naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla podatnika, w drodze decyzji, w wysokości do 1 000 000 zł.

8. W zakresie nieuregulowanym w ust. 7 do nakładania kary pieniężnej stosuje się przepisy działu IVA ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735 i 1491).

9. Do postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej stosuje się odpowiednio przepisy działu IV Ordynacji podatkowej, przy czym od decyzji w sprawie nałożenia kary pieniężnej przysługuje odwołanie do dyrektora izby administracji skarbowej.”.

II.

Obowiązek dokonywania zaliczek na podatek dochodowy przez spółki nieruchomościowe pełniące funkcję płatnika

Kolejny obowiązek związany jest z powstaniem dochodu, dla którego spółka nieruchomościowa pełni funkcję płatnika. W określonych przepisami przypadkach spółki nieruchomościowe pełnią funkcję płatników zaliczek na podatek dochodowy od dochodów z tytułu zbycia własnych udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze. Jest tak, jeżeli spełnione są dwa warunki, tj.:

1) stroną dokonującą zbycia jest podmiot niemający siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub osoba fizyczna niemająca miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz

2) przedmiotem transakcji zbycia są udziały (akcje) dające co najmniej 5% praw głosu w spółce albo ogół praw i obowiązków dający co najmniej 5% prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną, albo co najmniej 5% ogólnej liczby tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze, w spółce nieruchomościowej.

Może to również dotyczyć przypadków dokonywania przez jeden podmiot więcej niż jednej transakcji zbycia udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze w spółce nieruchomościowej, w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy liczonych począwszy od ostatniego dnia miesiąca, w którym nastąpiło pierwsze ich zbycie.

Jeżeli w danym miesiącu powstał dochód, dla którego spółka nieruchomościowa pełni funkcję płatnika, obowiązkiem podatnika jest przekazanie spółce nieruchomościowej przed terminem wpłaty zaliczki kwoty tej zaliczki. Spółka nieruchomościowa ma obowiązek wpłacić zaliczkę na podatek od tego dochodu w wysokości 19%, w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał dochód. W przypadkach, o których mowa w art. 41 ust. 4g ustawy o PIT oraz art. 26aa ust. 2 ustawy o CIT, termin wpłaty zaliczki upływa 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym suma praw głosu w spółce, której udziały (akcje) zostały zbyte, albo ogółu praw i obowiązków dających prawa do udziału w zyskach w spółce niebędącej osobą prawną, albo tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze, w okresie, o którym mowa w tym przepisie, wyniosła co najmniej 5%.

Co więcej, obowiązkiem pełniących funkcję płatnika spółek nieruchomościowych jest przesyłanie podatnikom informacji o wpłaconej zaliczce. Wzór tej informacji określa minister właściwy do spraw finansów publicznych.

III.

Obowiązek przesłania informacji o podmiotach posiadających w spółce nieruchomościowej udziały, ogół praw i obowiązków, tytuły uczestnictwa lub prawa o podobnym charakterze (tzw. obowiązek raportowania)

Wreszcie, obowiązkiem, którym objęte są wszystkie spółki nieruchomościowe, jest obowiązek przesłania informacji o podmiotach posiadających w spółce nieruchomościowej udziały, ogół praw i obowiązków, tytuły uczestnictwa lub prawa o podobnym charakterze (nazywany obowiązkiem informacyjnym, czy tez obowiązkiem raportowania).

Na podstawie art. 45 ust. 3f pkt 1 ustawy o PIT oraz art. 27 ust. 1e pkt 1 ustawy o CIT spółki nieruchomościowe są obowiązane przekazywać Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej – w terminie do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego spółki nieruchomościowej, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego – do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego spółki nieruchomościowej – za pomocą środków komunikacji elektronicznej, informację o podmiotach posiadających, bezpośrednio lub pośrednio, w tej spółce nieruchomościowej udziały (akcje), ogół praw i obowiązków, tytuły uczestnictwa lub prawa o podobnym charakterze, wraz z podaniem liczby posiadanych przez każdego z nich takich praw. Informację tę przesyła się według stanu na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego – na ostatni dzień jej roku obrotowego. Poniżej pełna treść tego przepisu (z ustawy o CIT) brzmi następująco:
„1e. Spółki nieruchomościowe oraz podatnicy posiadający, bezpośrednio lub pośrednio, w spółce nieruchomościowej udziały (akcje) dające co najmniej 5% praw głosu w spółce albo ogół praw i obowiązków dający co najmniej 5% prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną, albo co najmniej 5% ogólnej liczby tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze są obowiązani przekazywać Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej w terminie do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego spółki nieruchomościowej, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego – do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku obrotowego spółki nieruchomościowej, informację:

1) o podmiotach posiadających, bezpośrednio lub pośrednio, w tej spółce nieruchomościowej udziały (akcje), ogół praw i obowiązków, tytuły uczestnictwa lub prawa o podobnym charakterze, wraz z podaniem liczby posiadanych przez każdego z nich takich praw – w przypadku informacji przekazywanych przez spółki nieruchomościowe,

2) o liczbie posiadanych, bezpośrednio lub pośrednio, w tej spółce nieruchomościowej udziałów (akcji), ogółu praw i obowiązków, tytułów uczestnictwa lub praw o podobnym charakterze – w przypadku informacji przekazywanych przez podatników będących wspólnikami spółek nieruchomościowych

– według stanu na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej, a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego – na ostatni dzień jej roku obrotowego.”.

Przedłużenie terminu w zakresie obowiązku raportowania w 2022 roku oraz sposób jego dokonania

Szczegółowe aspekty techniczne w zakresie sposobu realizacji obowiązku raportowania regulują odpowiednio:
– w zakresie CIT: Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 kwietnia 2022 roku – w sprawie przesyłania informacji dotyczących spółek nieruchomościowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2022 roku, poz. 806) oraz

– w zakresie PIT: Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 kwietnia 2022 roku – w sprawie przesyłania informacji dotyczących spółek nieruchomościowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 roku, poz. 815).

Od samego początku pojawienia się w ustawie o PIT i ustawie o CIT obowiązku raportowania powstawało wiele problemów i wątpliwości związanych z jego realizacją, m.in. w zakresie przesyłanych informacji oraz formy ich przekazania. Rozporządzenia szczegółowo regulujące te kwestie weszły w życie dopiero w kwietniu 2022 roku, zaś zasadniczo termin raportowania upływać ma 31 marca roku następującego po roku podatkowym.

Dlatego też 29 marca 2022 roku zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 marca 2022 roku – w sprawie przedłużenia terminu przekazywania informacji dotyczących spółek nieruchomościowych (Dz. U. z 2022 r., poz. 709). Zgodnie z brzmieniem jego § 1 w 2022 roku obowiązek raportowania został przesunięty na 30 września 2022 roku. Jak stanowi przywoływany przepis:
„Przedłuża się do dnia 30 września 2022 r. termin do przekazywania przez spółki nieruchomościowe, podatników podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatników podatku dochodowego od osób prawnych informacji, o których mowa:

1) w art. 45 ust. 3f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm. 2 ),

2) w art. 27 ust. 1e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800, z późn. zm. 3 )

– dotyczących spółek nieruchomościowych, których rok podatkowy lub rok obrotowy zakończył się w okresie od dnia 31 grudnia 2021 r. do dnia 31 maja 2022 r.”.

Pomimo przedłużenia terminu do dnia 30 września, w kwietniu 2022 roku w dalszym ciągu nie zostały opublikowane formularze elektroniczne, na których spółki nieruchomościowe oraz określone kategorie ich wspólników mają dokonywać przekazywania informacji, co w dalszym ciągu implikowało niemożność wykonania wynikających z przepisów prawa obowiązków. Sytuacja uległa zmianie dopiero 30 sierpnia 2022 roku, kiedy to zostały opublikowane stosowne formularze, o czym poinformowano w komunikacie znajdującym się na stronie: https://www.podatki.gov.pl/wyjasnienia/formularze-interaktywne-dot-informacji-o-spolkach-nieruchomosciowych/

Z opublikowanego komunikatu wynika, iż że przedmiotowe informacje w zakresie raportowania składane są na formularzach CIT-N1 (wraz z załącznikami CIT-NW), PIT-N1 (wraz z załącznikami PIT-NW), CIT-N2 oraz PIT-N2. Przy czym z treści tych informacji oraz załączników do nich wynika, że:

1. Informacje CIT-N1 składają spółki nieruchomościowe w zakresie dotyczącym wspólników niebędących osobami fizycznymi,

2. Informacje PIT-N1 składają spółki nieruchomościowe w zakresie dotyczącym wspólników będących osobami fizycznymi,

3. Informacje CIT-N2 składają wspólnicy spółek nieruchomościowych niebędący osobami fizycznymi,

4. Informacje PIT-N2 składają wspólnicy spółek nieruchomościowych będący osobami fizycznymi.

Jeśli chodzi o sposób dokonywania zgłoszeń to w zakresie CIT ma zastosowanie § 2 Rozporządzenia z dnia 8 kwietnia 2022 roku (analogicznie w zakresie PIT ma zastosowanie § 2 Rozporządzenia z 8 kwietnia 2022 roku), który stanowi:
„1. Informacje dotyczące spółek nieruchomościowych opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym są przesyłane za pomocą oprogramowania interfejsowego dostępnego na stronie, której adres jest podany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

2. Dowodem złożenia informacji dotyczących spółek nieruchomościowych jest urzędowe poświadczenie odbioru, wydane przez elektroniczną skrzynkę podawczą systemu teleinformatycznego administracji skarbowej po przeprowadzeniu prawidłowej weryfikacji struktury logicznej, poprawności danych i podpisu elektronicznego, które:

1) zapewnia integralność tej informacji zgodnie z przepisami ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 2070);

2) zawiera datę i godzinę przekazania tej informacji.

3. Struktura logiczna urzędowego poświadczenia odbioru informacji dotyczących spółek nieruchomościowych jest udostępniana w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.”.
Co więcej, zgodnie z § 3 Rozporządzenia (zarówno w zakresie CIT, jak i PIT):
„Przepis § 2 ma zastosowanie do przesyłania informacji dotyczących spółek nieruchomościowych według stanu na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej przypadający po dniu 31 grudnia 2021 r., a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego – na ostatni dzień jej roku obrotowego przypadający po dniu 31 grudnia 2021 r.”. Zaś zgodnie z brzmieniem § 4 obu Rozporządzeń:
„W sposób określony w § 2 mogą być również przesyłane informacje dotyczące spółek nieruchomościowych według stanu na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej przypadający przed dniem 1 stycznia 2022 r., a w przypadku gdy spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego – na ostatni dzień jej roku obrotowego przypadający przed dniem 1 stycznia 2022 r.”.

Do jakiego organu należy złożyć informacje?

PIT

Jak wynika z treści § 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 lipca 2022 roku – w sprawie wyznaczenia organów Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie przyjmowania, obsługi oraz udostępniania innym organom informacji, o których mowa w art. 45 ust. 3f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1507):
„§ 1. Do wykonywania zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie przyjmowania, obsługi oraz udostępniania naczelnikom urzędów skarbowych informacji, o których mowa w art. 45 ust. 3f:

1) pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyznacza się:

a) naczelnika urzędu skarbowego:

– właściwego dla spółki nieruchomościowej w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych w ostatnim dniu jej roku podatkowego – jeżeli spółka nieruchomościowa ma adres siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych,

– właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych według adresu siedziby spółki nieruchomościowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wynikającego z odpowiedniego rejestru albo ze statutu lub umowy spółki, jeżeli adres siedziby spółki nieruchomościowej nie został ujawniony w odpowiednim rejestrze, ustalonego na ostatni dzień jej roku obrotowego – jeżeli spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych,

b) Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu – jeżeli spółka nieruchomościowa nie ma ustalonego odpowiednio na ostatni dzień jej roku podatkowego albo roku obrotowego adresu siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wynikającego z odpowiedniego rejestru albo ze statutu lub umowy spółki, jeżeli adres siedziby spółki nieruchomościowej nie został ujawniony w odpowiednim rejestrze;

2) pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyznacza się:

a) naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych według adresu miejsca zamieszkania podatnika będącego wspólnikiem spółki nieruchomościowej ustalonego odpowiednio na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej albo jej roku obrotowego, jeżeli podatnik ten ma adres miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

b) Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście – jeżeli podatnik będący wspólnikiem spółki nieruchomościowej nie ma adresu miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustalonego odpowiednio na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej albo jej roku obrotowego.”.

CIT

Z kolei stosownie do treści § 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 lipca 2022 roku – w sprawie wyznaczenia organów Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie przyjmowania, obsługi oraz udostępniania innym organom informacji, o których mowa w art. 27 ust. 1e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2022 roku, poz. 1508):
„§ 1. Do wykonywania zadań Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie przyjmowania, obsługi oraz udostępniania naczelnikom urzędów skarbowych informacji, o których mowa w art. 27 ust. 1e:

1) pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, wyznacza się:

a) naczelnika urzędu skarbowego:

– właściwego dla spółki nieruchomościowej w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, w ostatnim dniu jej roku podatkowego, jeżeli spółka nieruchomościowa jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych,

– właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych według adresu siedziby spółki nieruchomościowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wynikającego z odpowiedniego rejestru albo ze statutu lub umowy, jeżeli adres siedziby podmiotu nie został ujawniony w odpowiednim rejestrze, ustalonego na ostatni dzień jej roku obrotowego – jeżeli spółka nieruchomościowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego,

2) pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, wyznacza się:

a) naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych według adresu siedziby podatnika będącego wspólnikiem spółki nieruchomościowej ustalonego odpowiednio na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej albo jej roku obrotowego, jeżeli podatnik ten ma adres siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

b) Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu, jeżeli podatnik będący wspólnikiem spółki nieruchomościowej nie ma adresu siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ustalonego odpowiednio na ostatni dzień roku podatkowego spółki nieruchomościowej albo jej roku obrotowego.”.

Źródła:

T. Krywan, „Obowiązki spółki nieruchomościowej”, SIP LEX 2022.

T. Krywan, „Jakie jest termin przekazania informacji CIT-N1 oraz PIT-N2 za rok 2021?”, SIP LEX 2022.

T. Krywan, „Jak wywiązać się z obowiązku raportowania struktury udziałowej w spółkach nieruchomościowych?”, SIP LEX 2022.

https://www.prawo.pl/podatki/raportowanie-struktur-przez-spolki-nieruchomosciowe,513422.html

https://studio.pwc.pl/aktualnosci/alerty/raportowanie-struktury-grup-nieruchomosciowych

Artykuł Obowiązki spółek nieruchomościowych pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.

Rejestr podmiotów świadczących usługi na rzecz spółek lub trustów

Krzysztof — Mon, 04 Jul 2022 09:30:33 +0000

Wprowadzenie

31 października 2021 roku weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 1 marca 2018 roku – o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz o przeciwdziałaniu terroryzm (dalej: „ustawa”), na mocy której utworzono m.in. nowy rejestr działalności na rzecz spółek lub trustów. Obowiązek wpisu do tego rejestru obejmuje sporą grupę przedsiębiorców, co więcej brak wpisu może się wiązać z nałożeniem dotkliwej kary administracyjnej. Mimo tego, od samego początku funkcjonowania nowych przepisów, wielu przedsiębiorców nie przeprowadziło we własnym zakresie odpowiedniej analizy dotyczącej ewentualnej konieczności złożenia wniosku o dokonanie wpisu. Co prawda w odniesieniu do przedsiębiorców prowadzącą działalność regulowaną przed 31 października 2021 roku obowiązek wpisu został przesunięty o 6 miesięcy, tj. do 30 kwietnia 2022 roku – zgodnie bowiem z art. 18 ustawy nowelizującej: „Przedsiębiorcy, którzy w dniu wejścia w życie art. 1 pkt 57, wykonują działalność, która nie wymagała przed dniem wejścia w życie art. 1 pkt 57 uzyskania wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 129a albo art. 129m ustawy zmienianej w art. 1, są obowiązani dostosować swoją działalność do wymogów określonych w art. 129a-129c ustawy zmienianej w art. 1 albo do wymogów określonych w art. 129m-129o ustawy zmienianej w art. 1 w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie art. 1 pkt 57.”. Niemniej jednak również w stosunku do nich obowiązek się już zaktualizował, zaś nie każdy z tych podmiotów pojął odpowiednie działania w zakresie oceny spełniania kryteriów nowej ustawy.

Ministerstwo Finansów już pod koniec listopada 2021 roku zamieściło komunikat przypominający o nowym obowiązku (https://www.gov.pl). Od tamtej pory wiele nowych podmiotów złożyło wniosek o wpis i obecnie znajduje się już w rejestrze, wciąż jednak wpisywane są nowe, co potwierdza, iż o istniejącym już obowiązku wiele firm dowiaduje się dopiero teraz.. W niniejszej analizie przedstawione zostaną podstawowe informacje na temat podmiotów obowiązanych do wpisu do rejestru, dodatkowych wymogów, które muszą one spełniać, procedury złożenia wniosku o wpis oraz potencjalnej sankcji za jego brak.

Podmioty obowiązane do wpisu do rejestru

Wprowadzenie nowego rejestru i konieczności uzyskania wpisu do niego spowodowało, iż niektóre rodzaje działalności gospodarczej stały działalnością regulowaną. Zgodnie z art. 129a ustawy:

„1. Działalność gospodarcza obejmująca świadczenie usług, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 16, zwana dalej „działalnością na rzecz spółek lub trustów”, jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców i może być wykonywana po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów.

2. Obowiązek uzyskania wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów nie obejmuje radców prawnych, adwokatów oraz spółek, o których mowa w art. 8 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych i art. 4a ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2020 r. poz. 1651 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 2052).”.

Z powyższego przepisu wynika jednoznacznie, iż określone rodzaje działalności mogą być wykonywane po uzyskaniu wpisu do rejestru, co a contrario implikuje, iż brak wpisu do rejestru uniemożliwia legalne wykonywanie tych rodzajów działalności. Jednocześnie przepis art. 129a ust. 1 nie wymienia literalnie usług stanowiących działalność regulowaną, a odsyła w tym zakresie do treści art. 2 ust. 1 pkt 16 ustawy, zgodnie z którym: „Instytucjami obowiązanymi są:

(…)

16) przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, niebędący innymi instytucjami obowiązanymi, świadczący usługi polegające na:

tworzeniu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
pełnieniu funkcji członka zarządu lub umożliwianiu innej osobie pełnienia tej funkcji lub podobnej funkcji w osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
zapewnianiu siedziby, adresu prowadzenia działalności lub adresu korespondencyjnego oraz innych pokrewnych usług osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
działaniu lub umożliwieniu innej osobie działania jako powiernik trustu, który powstał w drodze czynności prawnej,
działaniu lub umożliwieniu innej osobie działania jako osoba wykonująca prawa z akcji lub udziałów na rzecz podmiotu innego niż spółka notowana na rynku regulowanym podlegającym wymogom dotyczącym ujawniania informacji zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub podlegająca równoważnym standardom międzynarodowym;

(…)”.

Zatem obowiązanymi do wpisu do rejestru będą co do zasady m.in. przedsiębiorcy, których działalność wiąże się m.in. z zawiązywaniem i rejestracją nowych podmiotów gospodarczych czy też przedsiębiorcy zawierające z innymi podmiotami tzw. umowy najmu wirtualnego biura (a więc udostępniające im adres prowadzenia działalności gospodarczej). Podobnie obowiązek ten będzie obejmował przedsiębiorców, którzy w ramach własnej działalności gospodarczej m.in. pełnią funkcję członka zarządu w danym podmiocie. Oczywiście możliwych sytuacji i konfiguracji jest dużo więcej, a sytuacja każdego przedsiębiorcy w zakresie oceny co do istnienia w jego przypadku obowiązku wpisu do rejestru powinna być rozpatrywana indywidualnie.

Dodatkowe wymogi

Ustawa przewiduje także dodatkowe wymogi dla przedsiębiorców świadczących usługi na rzecz spółek lub trustów. Pierwszym z nich jest wymóg niekaralności przedsiębiorcy. Jak wynika z art. 129b ust. 1 ustawy: „Działalność na rzecz spółek lub trustów może być wykonywana przez:

osobę fizyczną, która nie została prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo, o którym mowa w art. 165a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej lub umyślne przestępstwo skarbowe;
osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, w której wspólnicy, którym powierzono prowadzenie spraw spółki, lub uprawnieni do reprezentacji spółki, lub członkowie organów zarządzających nie zostali prawomocnie skazani za przestępstwo, o którym mowa w pkt 1, lub umyślne przestępstwo skarbowe.”.

Wymóg niekaralności oznacza, że przedsiębiorca nie został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo:

przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego (rozdział XXIX Kodeksu Karnego, czyny wskazane od art. 222 do art. 231 włącznie),
przeciwko wymiarowi sprawiedliwości (rozdział XXX Kodeksu Karnego, czyny wskazane od art. 232 do art. 247a włącznie),
przeciwko wiarygodności dokumentów (rozdział XXXIV Kodeksu Karnego, czyny wskazane od art. 270 do art. 277 włącznie),
przeciwko mieniu (rozdział XXXV Kodeksu Karnego, czyny wskazane od art. 278 do art. 294 włącznie),
przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym (rozdział XXXVI Kodeksu Karnego, czyny wskazane od art. 296 do art. 308 włącznie),
przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi (rozdział XXXVII Kodeksu Karnego, czyny wskazane od art. 310 do art. 315 włącznie),
przestępstwo, o którym mowa w art. 165 a ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. – Kodeks karny (Finansowanie przestępstwa o charakterze terrorystycznym),
przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej lub
umyślne przestępstwo skarbowe.

Dodatkowo, jak wynika z art. 129b ust. 2 ustawy: „Wymóg niekaralności, o którym mowa w ust. 1, stosuje się również do osób kierujących wykonywaniem czynności związanych z prowadzeniem działalności na rzecz spółek lub trustów oraz do beneficjenta rzeczywistego podmiotu prowadzącego taką działalność.”.

Generalnie więc wymogiem niekaralności objęte są osoby fizyczne, a w przypadku innych podmiotów (m.in. spółek handlowych):

wspólnicy, którym powierzono prowadzenie spraw spółki lub uprawnieni do reprezentacji spółki lub członkowie organów zarządzających (w przypadku osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej),
osoby kierujące wykonywaniem czynności związanych z prowadzeniem działalności na rzecz spółek lub trustów,
beneficjenci rzeczywistego podmiotu prowadzącego działalność na rzecz spółek lub trustów

Co istotne, do wniosku o wpis nie trzeba dołączać zaświadczenia o niekaralności, wystarczające w tym zakresie jest obowiązkowe oświadczenie o spełnianiu warunków do prowadzenia działalności na rzecz spółek lub trustów, o którym będzie mowa w dalszej części.

Drugim wymogiem przewidzianym przez ustawę jest wymóg posiadania odpowiedniej wiedzy lub doświadczenia przy wykonywaniu działalności na rzecz spółek lub trustów. Stosownie do treści art. 129c ustawy:

“1. Osoby fizyczne, o których mowa w art. 129b, są obowiązane posiadać wiedzę lub doświadczenie związane z działalnością na rzecz spółek lub trustów.

2. Warunek, o którym mowa w ust. 1, uznaje się za spełniony w przypadku:

1) ukończenia szkolenia lub kursu obejmujących prawne lub praktyczne zagadnienia związane z działalnością na rzecz spółek lub trustów lub

2) wykonywania, przez okres co najmniej roku, czynności związanych z działalnością na rzecz spółek lub trustów

– potwierdzonych odpowiednimi dokumentami.”.

Podobnie jak w przypadku spełnienia wymogu niekaralności co do zasady nie będzie konieczne dołączanie dokumentów potwierdzających posiadanie odpowiedniej wiedzy lub doświadczenia przy wykonywaniu działalności na rzecz spółek lub trustów – informacja o spełnieniu tego wymogu znajduje się bowiem w obowiązkowym oświadczeniu spełnianiu warunków do prowadzenia działalności na rzecz spółek lub trustów.

Niemniej jednak, jak wynika z oficjalnych informacji MF, dokumentem potwierdzającym doświadczenie będzie przykładowo wypis z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej potwierdzający prowadzenie działalności wraz z dokumentami potwierdzającymi, że przedsiębiorca wykonywał przez okres co najmniej roku, czynności związane z działalnością na rzecz spółek lub trustów. (mogą być to umowy z klientami z tego okresu, poświadczające, że na rzecz klienta były realizowane dane usługi). Z kolei w zakresie szkoleń i kursów – ustawa nie precyzuje dopuszczalnej kategorii kursów/szkoleń, zatem istotne jest, by zakres kursu/szkolenia obejmował prawne lub praktyczne zagadnienia związane z działalnością na rzecz spółek lub trustów. Dokument potwierdzający odbycie kursu/szkolenia musi bowiem potwierdzać, że zakres kursu/szkolenia obejmował przedmiotowe kwestie.

Procedura złożenia wniosku o wpis (dane, dokumenty, opłaty)

Zgodnie z art. 129d ustawy: „Organem właściwym w sprawach rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów jest minister właściwy do spraw finansów publicznych.”. Z kolei wedle art. 129l ustawy: „Minister właściwy do spraw finansów publicznych może wyznaczyć, w drodze rozporządzenia, organ Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania zadań organu właściwego do prowadzenia rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów, określając zakres tych zadań, mając na względzie przygotowanie techniczne i organizacyjne urzędu obsługującego ten organ.”. Mocą rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 25 października 2021 roku – w sprawie wyznaczenia organu Krajowej Administracji Skarbowej do wykonywania zadań organu właściwego do prowadzenia rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów organem tym został wyznaczony Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Katowicach, a jego właściwość obejmuje cały kraj. Podobnie szczegółowe informacje na temat samego rejestru zamieszczone są na stronie Izby Administracji Skarbowej w Katowicach: https://www.slaskie.kas.gov.pl

Jak stanowi art. 129f ust. 1 ustawy: „Wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów dokonuje się na podstawie wniosku przedsiębiorcy wniesionego w formie elektronicznej, zawierającego:

imię i nazwisko albo nazwę (firmę);
numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile taki numer został nadany, oraz NIP;
wskazanie usług świadczonych na rzecz spółek lub trustów;
kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany albo podpis osobisty składającego wniosek.”.

Wniosek należy złożyć elektronicznie przez ePUAP, podpisując go przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu zaufanego. Formularz do wypełnienia wniosku można znaleźć pod adresem: https://epuap.gov.pl/wps/portal/strefa-klienta/katalog-spraw/przedsiebiorczosc/prowadzenie-i-zakladanie-dzialalnosci-gospodarczej/rejestr-dzialalnosci-na-rzecz-spolek-lub-trustow

Stosownie do treści art. 129f ust. 2 ustawy: „Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się oświadczenie przedsiębiorcy następującej treści: „Oświadczam, że dane zawarte we wniosku są kompletne i zgodne z prawdą. Znane mi są warunki wykonywania działalności na rzecz spółek lub trustów, o której mowa w ustawie z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2022 r. poz. 593). W szczególności oświadczam, że spełnione są warunki, o których mowa w art. 129b i art. 129c wymienionej ustawy.”. Składający oświadczenie zawiera w nim klauzulę następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu uprawnionego do odebrania oświadczenia o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”.

Wzór takiego oświadczenia dostępny jest do pobrania na przywoływanej wyżej stronie Izby Administracji Skarbowej w Katowicach. Można je podpisać kwalifikowanym podpisem elektronicznym, popisem zaufanym lub podpisem osobistym.

Co więcej, wpis do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów podlega obowiązkowej opłacie skarbowej w wysokości 616 zł. Opłatę należy wpłacić w chwili złożenia wniosku, a potwierdzenie wpłaty należy dołączyć do wniosku o wpis do rejestru. Wpłaty należy dokonać na rachunek bankowy Urzędu Miasta Katowice: PKO BP S.A. o nr 52 1020 2313 2672 0211 1111 1111 /z dopiskiem: opłata za wpis do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów/. Dodatkowo, na wniosek przedsiębiorcy może być wydane zaświadczenie o wpisie do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów – jego koszt to 17 zł płatne na wskazane wyżej konto UM w Katowicach.

Zgodnie z art. 129f ust. 3 ustawy: „Organ właściwy w sprawach rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów dokonuje wpisu do tego rejestru w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku o wpis wraz z oświadczeniem, o którym mowa w ust. 2.”.

Organ też może jednak wydać decyzję odmowną. Jak stanowi art. 129g ustawy: „Organ właściwy w sprawach rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów odmawia, w drodze decyzji, dokonania wpisu do tego rejestru, jeżeli:

1) wniosek jest niekompletny i nie został uzupełniony w wyznaczonym terminie;

2) dane zawarte we wniosku są niezgodne ze stanem faktycznym.”.

Od decyzji o odmowie dokonania wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów można złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wniosek składa się w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji do Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach.

Zmiana wpisu, zawiadomienie o zawieszeniu i wykreślenie z rejestru

Po wpisie do rejestru może się okazać, że dane dotyczące przedsiębiorcy zawierają omyłki lub błędy wymagające korekty. Przy oczywistych uchybieniach organ może sprostować dane z urzędu – jak wynika z art. 129i ust. 1 ustawy: „Organ właściwy w sprawach rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów prostuje z urzędu wpis do tego rejestru zawierający oczywiste błędy lub omyłki.”. W przypadku mniej oczywistych, a często bardziej istotnych zmian, konieczne będzie jednak działanie przedsiębiorcy polegające na złożeniu wniosku o zmianę wpisu. Wedle art. 129a ust. 2 ustawy: „W przypadku zmiany danych wpisanych do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów podmiot, o którym mowa w art. 129b ust. 1, składa w formie elektronicznej, w terminie 14 dni od dnia zajścia zdarzenia, które spowodowało zmianę tych danych, wniosek o zmianę wpisu w rejestrze.”. Wniosek o dokonanie zmiany składa się analogicznie jak wniosek o wpis do rejestru (formularz dostępny pod adresem: https://epuap.gov.pl/wps/portal/strefa-klienta/katalog-spraw/inne-sprawy-urzedowe/korespondencja-z-urzedem/wniosek-o-zmiane-wpisu-do-rejestru-dzialalnosci-na-rzecz-spolek-lub-trustow), opłata wynosi w tym przypadku 308 zł – jednak za zmianę wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów związanej tylko i wyłącznie z rozszerzeniem zakresu działalności (inne zmiany nie podlegają opłacie).

W przypadku zawieszenia działalności przez przedsiębiorcę wpisanego do rejestru zastosowanie będzie miał art. 129j ustawy, który stanowi: „Podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, wykonujący działalność na rzecz spółek lub trustów, zawiadamia w formie elektronicznej organ właściwy w sprawach rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów o zawieszeniu wykonywania działalności w terminie 14 dni od dnia zawieszenia jej wykonywania.”. Wniosek ten jest składany analogicznie jak wniosek o wpis oraz o zmianę, nie podlega jednak żadnej opłacie. Jego formularz dostępny jest pod adresem: https://epuap.gov.pl/wps/portal/strefa-klienta/katalog-spraw/inne-sprawy-urzedowe/korespondencja-z-urzedem/zawiadomienia-o-zawieszeniu-dzialalnosci-na-rzecz-spolek-lub-trustow. Po wznowieniu działalności gospodarczej należy złożyć wniosek o zmianę wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów i zaznaczyć pole „Wznowiono działalność na rzecz spółek lub trustów”. Wniosek ten można znaleźć na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Izby Administracji Skarbowej w Katowicach w zakładce „Załatwianie spraw”.

Przedsiębiorca może być też wykreślony z rejestru w drodze decyzji organu, wydanej na wniosek przedsiębiorcy bądź z urzędu. Zgodnie z art. 129k ustawy: „Organ właściwy w sprawach rejestru działalności na rzecz spółek i trustów wykreśla, w drodze decyzji, podmiot wykonujący działalność na rzecz spółek lub trustów z tego rejestru:

na wniosek podmiotu wniesiony w formie elektronicznej;
po uzyskaniu informacji o wykreśleniu podmiotu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo Krajowego Rejestru Sądowego;
w przypadku stwierdzenia:
niespełniania przez podmiot warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności na rzecz spółek lub trustów,
że podmiot złożył oświadczenie, o którym mowa w art. 129f ust. 2, niezgodne ze stanem faktycznym.”.

W przypadku złożenia wniosku o wykreślenie spółki z rejestru należy wypełnić formularz dostępny pod adresem: https://epuap.gov.pl/wps/portal/strefa-klienta/katalog-spraw/inne-sprawy-urzedowe/korespondencja-z-urzedem/wniosek-o-wykreslenie-z-rejestru-dzialalnosci-na-rzecz-spolek-lub-trustow. Wniosek należy złożyć w terminie 14 dni od dnia, kiedy decyzja o wykreśleniu stanie się ostateczna, nie podlega on opłacie skarbowej.

Możliwość otrzymania kary za brak wpisu do rejestru

Na koniec warto zaznaczyć, że niedopełnienie obowiązku wpisu do rejestru przez podmioty, które spełniają przesłanki ustawowe do prowadzenia działalności po jego dokonaniu, obarczone jest ryzykiem wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej. W skrajnych przypadkach jej wysokość może wynieść nawet 100 000 złotych. Jak wynika z art. 153a ustawy: „Podmiot prowadzący działalność na rzecz spółek lub trustów, który wykonuje tę działalność bez uzyskania wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów, podlega karze pieniężnej do wysokości 100 000 zł.”.

Podsumowanie

Rejestr działalności na rzecz spółek lub trustów funkcjonuje w polskim systemie prawnym od 31 października 2021 roku. Podmioty prowadzące działalność regulowaną z nim związaną przed wejściem w życie nowelizacji miały obowiązek dostosować swoją działalność do nowych przepisów do 30 kwietnia 2022 roku. Niemniej jednak wielu przedsiębiorców do tej pory nie przeprowadziło wewnętrznej analizy w zakresie ewentualnego podlegania przez nich obowiązkowi wpisu do rejestru. Warto jednak zainteresować się tym tematem i zapoznać się z przepisami ustawy, aby móc jednoznacznie wykluczyć istnienie tego obowiązku wobec swojej firmy, zaś w przeciwnym wypadku – dokonać niezwłocznego złożenia wniosku o wpis. Sankcja z tego tytułu może być bowiem dla przedsiębiorcy bardzo dotkliwa. Warto jednocześnie zapoznać się z udostępnionym na stronie Izby Administracji Skarbowej w Katowicach wykazem pytań i odpowiedzi, które mogą okazać się pomocne w indywidualnych sprawach (www.slaskie.kas.gov.pl).

Źródła:

https://www.slaskie.kas.gov.pl

GKR Legal – Gołębiowska Krawczyk Roszkowski i Partnerzy

https://bgtax.pl/

Artykuł Rejestr podmiotów świadczących usługi na rzecz spółek lub trustów pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.

Zmiany w VAT od 1 lipca 2022 roku

Krzysztof — Tue, 31 May 2022 13:18:38 +0000

Wprowadzenie

27 maja 2022 roku w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa z dnia 12 maja 2022 roku – o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (pełny tekst ustawy: https://dziennikustaw.gov.pl/D2022000113701.pdf). Zmiany te dostosowują system polskiego prawa do unijnych regulacji w zakresie szczególnych rozwiązań i preferencji dotyczących VAT, w odniesieniu do działań obronnych realizowanych w ramach unijnej wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. Ustawa dokonuje także zmian w kilku innych ustawach, m.in. w ustawie o podatku akcyzowym czy w ustawie o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19.

Zmiany w VAT obowiązujące od 1 lipca 2022 roku wprowadzone w ramach Polskiego Ładu

Już Polski Ład, którego większość przepisów weszła w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku, wprowadził sporo zmian w zakresie VAT, które wejdą w życie z dniem 1 lipca 2022 roku. Generalnie dotyczą one dwóch obszarów – po pierwsze umożliwienia wspólnego rozliczania podatku VAT przez dwóch lub więcej podatników w ramach grup VAT, zaś po drugie określenia sankcji za niezapewnienie współpracy kasy online z terminalem płatniczym. W zakresie pierwszego obszaru trzeba bowiem zauważyć, iż do 30 czerwca 2022 roku nie ma możliwości wspólnego rozliczania podatku VAT przez dwóch lub więcej podatników. Od 1 lipca 2022 roku możliwe będzie wspólne rozliczanie podatku VAT przez dwóch lub więcej podatników w ramach tzw. grup VAT. Aby powstała taka grupa VAT, będą musiały być łącznie spełnione 3 przesłanki:

1) istnienie grupy powiązanych ze sobą finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie podmiotów posiadających siedzibę na terytorium kraju lub prowadzących działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju,

2) zawarcie przez tę grupę podmiotów umowy o utworzenie grupy VAT,

3) zarejestrowanie grupy VAT jako podatnika podatku VAT.

Warto przy tym zaznaczyć, że z chwilą uzyskania przez grupę VAT statusu podatnika w zakresie praw i obowiązków VAT grupę VAT reprezentować będzie przedstawiciel.

Jeśli chodzi o drugi obszar zmian, to na tę chwilę podatnicy nie mają obowiązku zapewnienia współpracy kasy online z terminalem płatniczym, a przez to nie istnieją sankcje za naruszanie takiego obowiązku. Od 1 lipca 2022 roku sytuacja jednak ulegnie zmianie – podatnicy mieć będą obowiązek zapewnienia współpracy kasy online z terminalem płatniczym, zaś na osoby naruszające ten obowiązek będzie mogła zostać nałożona kara pieniężna w wysokości do 5 000 zł.

Omawiając bardziej szczegółowo wprowadzane zmiany, trzeba zlokalizować, w których miejscach ustawy o VAT Polski Ład wprowadza zmiany z dniem 1 lipca 2022 roku.

Pierwsza zmiana polega na uzupełnieniu ustawy o VAT o nowe definicje „grupy VAT” oraz „przedstawiciela grupy VAT”. Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 1 Polskiego Ładu: „w art. 2 w pkt 46 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 47 i 48 w brzmieniu:

„47) grupie VAT – rozumie się przez to grupę podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, zarejestrowaną jako podatnik podatku;

48) przedstawicielu grupy VAT – rozumie się przez to podmiot reprezentujący grupę VAT w zakresie obowiązków tej grupy.”;”.

Druga zmiana polega na dodaniu ust. 7 do art. 3 ustawy o VAT, w którym jako właściwy organ podatkowy grupy VAT określono organ właściwy dla przedstawiciela grupy VAT. Jak wynika z art. 14 ust. 1 pkt 2 Polskiego Ładu: „w art. 3 dodaje się ust. 7 w brzmieniu:

„7. W przypadku grupy VAT właściwym organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla przedstawiciela grupy VAT.”;”.

Trzecia zmiana obowiązująca od 1 lipca 2022 roku polega na dodaniu w dziale II ustawy o VAT nowego rozdziału 2b „Opodatkowanie w grupie VAT” (art. 8c-8e). Wedle art. 14 ust. 1 pkt 3 Polskiego Ładu: w dziale II po rozdziale 2a dodaje się rozdział 2b w brzmieniu:

„Rozdział 2b

Opodatkowanie w grupie VAT

Art. 8c. 1. Dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu.

2. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane przez tę grupę VAT.

3. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy VAT uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT.

4. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez oddział będący członkiem grupy VAT na rzecz:

1) podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział,

2) innego oddziału podatnika, o którym mowa w pkt 1, położonego poza terytorium kraju

– uważa się za dokonane przez grupę VAT na rzecz podmiotu, który do niej nie należy.

5. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz oddziału będącego członkiem grupy VAT przez:

1) podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, który utworzył ten oddział,

2) inny oddział podatnika, o którym mowa w pkt 1, położony poza terytorium kraju

– uważa się za dokonane na rzecz grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy.

6. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz oddziału będącego członkiem grupy VAT utworzonej w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska, przez podatnika posiadającego siedzibę na terytorium kraju, który utworzył ten oddział, uważa się za dokonane na rzecz tej grupy VAT.

7. Dostawę towarów i świadczenie usług dokonane przez oddział będący członkiem grupy VAT utworzonej w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska, na rzecz podatnika posiadającego siedzibę na terytorium kraju, który utworzył ten oddział, uważa się za dokonane przez tę grupę VAT.

Art. 8d. 1. Grupa VAT w rozliczeniu za pierwszy okres rozliczeniowy uwzględnia kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy wynikającą z ostatniej deklaracji podatkowej złożonej przez jej członków jako podatników.

2. Grupa VAT jest obowiązana złożyć deklarację podatkową za okres rozliczeniowy, w którym utraciła status podatnika.

3. Kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym wynikająca z deklaracji, o której mowa w ust. 2, podlega zwrotowi na rzecz przedstawiciela grupy VAT lub odliczeniu w rozliczeniu za następny okres rozliczeniowy przedstawiciela grupy VAT. Przepisy art. 87 stosuje się odpowiednio.

4. Po utracie przez grupę VAT statusu podatnika przedstawiciel grupy VAT może dokonywać korekt rozliczeń podatku za okresy rozliczeniowe, w których grupa VAT była podatnikiem.

Art. 8e. W okresie posiadania statusu podatnika przez grupę VAT oraz po utracie przez tę grupę VAT tego statusu członkowie grupy VAT odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania z tytułu podatku.”;”.

Czwarta zmiana obejmuje uregulowanie statusu podatnika grupy VAT, co nastąpi poprzez obowiązywanie od 1 lipca 2022 roku nowego art. 15a ustawy o VAT. Jak stanowi art. 14 ust. 1 pkt 4 Polskiego Ładu: po art. 15 dodaje się art. 15a w brzmieniu:

„Art. 15a. 1. Podatnikiem, o którym mowa w art. 15, może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.

2. Grupę VAT mogą utworzyć podatnicy:

1) posiadający siedzibę na terytorium kraju lub

2) nieposiadający siedziby na terytorium kraju, w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju.

3. Podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.

4. Podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie, jeżeli:

1) przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub

2) rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne, lub

3) członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy VAT.

5. Podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:

1) prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem, lub

2) organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.

6. Warunek istnienia powiązań finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych pomiędzy członkami grupy VAT musi być spełniony nieprzerwanie przez okres, w jakim ta grupa posiada status podatnika.

7. Podmiot może być członkiem tylko jednej grupy VAT.

8. Grupa VAT nie może być członkiem innej grupy VAT.

9. Grupa VAT nie może być rozszerzona o innych członków ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład.

10. Umowa o utworzeniu grupy VAT jest sporządzana na piśmie i zawiera co najmniej:

1) nazwę grupy VAT z dodatkowym oznaczeniem „grupa VAT” lub „GV”;

2) dane identyfikacyjne podatników tworzących grupę VAT, w tym dane dotyczące oddziału w przypadku podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju, oraz wysokość kapitału zakładowego każdego z tych podatników;

3) wskazanie przedstawiciela grupy VAT, wyznaczonego spośród jej członków;

4) dane identyfikacyjne udziałowców (akcjonariuszy) i wysokość ich udziału w kapitale zakładowym podatników tworzących grupę VAT, posiadających ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników;

5) wskazanie okresu, na jaki grupa VAT została utworzona, nie krótszego niż 3 lata.

11. Przedstawiciel grupy VAT reprezentuje grupę VAT w zakresie praw i obowiązków tej grupy VAT.

12. Grupa VAT nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem dokonania rejestracji, o której mowa w art. 96 ust. 4.

13. W celu przedłużenia okresu funkcjonowania grupy VAT przedstawiciel grupy VAT składa do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania istniejącej grupy VAT nową umowę zawartą pomiędzy członkami istniejącej grupy VAT, w terminie 30 dni przed wygaśnięciem dotychczasowej umowy. Do nowej umowy przepis ust. 7 stosuje się odpowiednio.

14. Przedstawiciel grupy VAT jest obowiązany zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego zmiany w stanie faktycznym lub prawnym skutkujące naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian.

15. Grupa VAT traci status podatnika:

1) z dniem poprzedzającym dzień wystąpienia zmian w stanie faktycznym lub w stanie prawnym skutkujących naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika;

2) z upływem terminu, na jaki została utworzona.”;”.

Kolejną zmianą, jest wprowadzenie regulacji szczegółowych poprzez dodanie do art. 90 ustawy o VAT nowych ust. 10c-10g (treść zmienionych przepisów znajdą Państwo w Polskim Ładzie str. 106-113) Zmiany redakcyjne obejmą też art. 97 ustawy o VAT, zgodnie z brzmieniem art. 14 ust. 1 pkt 16 Polskiego Ładu, w art. 97 w ust. 1 po wyrazach „o których mowa w art. 15” dodaje się wyrazy „i art. 15a”, zaś ust. 16 otrzymuje brzmienie: „16. Wykreślenie podatnika z rejestru jako podatnika VAT, o którym mowa w art. 96 ust. 6, 7, 7b-7bb i 8-9a, jest równoznaczne z wykreśleniem z rejestru jako podatnika VAT UE. Przepisy art. 96 ust. 8b i 9g-9k stosuje się odpowiednio.”;”.

Wreszcie, jeśli chodzi o zmiany w zakresie funkcjonowania grup VAT, ostatnią zmianą wchodzącą w życie od 1 lipca 2022 roku jest dodanie w art. 109 ustawy o VAT nowych ust. 11g-11i. Jak stanowi art. 14 ust. 1 pkt 18 Polskiego Ładu: „w art. 109 po ust. 11f dodaje się ust. 11g-11i w brzmieniu:

„11g. Członkowie grupy VAT są obowiązani prowadzić, w postaci elektronicznej, ewidencję czynności, o których mowa w art. 8c ust. 1.

11h. Ewidencja, o której mowa w ust. 11g, zawiera:

1) nazwę i NIP nabywcy;

2) datę dokonania i zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi;

3) nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;

4) miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;

5) kwotę należności ogółem.

11i. Na żądanie organu podatkowego członkowie grupy VAT przekazują ewidencję, o której mowa w ust. 11g, w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania.”;”.

Jeśli zaś chodzi o zmiany w zakresie obowiązku zapewnienia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym, to obejmuje ona dodanie do art. 111 ustawy o VAT nowego ust. 6kb oraz związaną z nią zmianę reakcyjną ust. 6l. Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 19 Polskiego Ładu: „w art. 111:

a) po ust. 6ka dodaje się ust. 6kb w brzmieniu: „6kb. W przypadku stwierdzenia, że podatnik prowadzący ewidencję sprzedaży przy użyciu kasy rejestrującej, wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 19a ust. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, nie zapewnia współpracy kasy rejestrującej z terminalem płatniczym, przy użyciu którego zapewnia możliwość przyjmowania płatności, zgodnie z wymaganiami technicznymi dla kas rejestrujących, naczelnik urzędu skarbowego, w drodze decyzji, nakłada na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 5000 zł.”,

Zmiany w VAT od 1 lipca 2022 roku wprowadzone ustawą z dnia 12 maja 2022 roku

Jak już zostało wspomniane na wstępie, zmiany wynikające z ustawy opublikowanej 27 maja 2022 roku, które również wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2022 roku, odnoszą się do szczególnych rozwiązań i preferencji w zakresie podatku od towarów i usług związanych z działaniami obronnymi realizowanymi w ramach unijnej wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. Najważniejszymi zmianami wprowadzanymi przez tę nowelizację będą:

1) zwolnienie z VAT dla importu towarów przez siły zbrojne innych państw członkowskich do użytku tych sił lub towarzyszącego im personelu cywilnego (także zaopatrzenia ich mes bądź kantyn), jeżeli siły te biorą udział w działaniach obronnych przeprowadzanych w celu realizacji działania UE w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO),

2) uznanie za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów przemieszczenia towarów, które mają być wykorzystane przez siły zbrojne państwa członkowskiego uczestniczącego w działaniach obronnych przeprowadzanych w celu realizacji działania UE w ramach WPBiO (chodzi tu o przypadki, gdy towary te zostały przemieszczone (wykorzystane) do użytku tych sił zbrojnych lub towarzyszącego im personelu cywilnego, jeżeli towary te nie zostały nabyte przez te siły zbrojne na ogólnych zasadach regulujących opodatkowanie na rynku krajowym państwa członkowskiego oraz import tych towarów nie podlegałby zwolnieniu z VAT określonemu w pkt 1),

3) przyznanie Ministrowi Finansów uprawnienia do określenia w drodze rozporządzenia przypadków i trybu zwrotu podatku siłom zbrojnym państw członkowskich biorących udział w działaniach obronnych prowadzonych w celu realizacji działania UE w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony i ich personelowi cywilnemu.

Zmiany te zostaną zrealizowane poprzez przeredagowanie niektórych przepisów ustawy o VAT (dokładną treść nowelizacji znajdą Państwo TUTAJ).

Inne zmiany zawarte w ustawie z dnia 12 maja 2022 roku

Od 1 lipca 2022 roku zmienią się także niektóre inne przepisy, które mogą być istotne z punktu widzenia przedsiębiorców. Przykładowo w ustawie o kontroli niektórych inwestycji do „COVID-19” jako nadzwyczajnej przesłanki uzasadniającej zmodyfikowany zakres regulacji ustawy oraz wyłączenia spod ochrony przedsiębiorców określonych w ustawie dodano przesłankę „sytuacji międzynarodowej zakłócającej rynek lub konkurencję”.

Z kolei w ustawie o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 z 24 do 60 miesięcy będą wydłużone okresy dotyczące obowiązywania przepisów w zakresie ochrony krajowych spółek przed przejęciem przez podmioty spoza UE/EOG.

Warto też zaznaczyć, że część przepisów wprowadzonych ustawą z dnia 12 maja 2022 roku weszła w życie z mocą już od 18 maja 2022 roku. Najlepszym przykładem są tu zmiany w ustawie o podatku akcyzowym, które wydłużają o 2 miesiące obowiązywanie tzw. tarczy antyinflacyjnej. Do 31 lipca 2022 roku obowiązywać więc będzie nadal obniżka akcyzy na prąd, zwolnienie z akcyzy energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, obniżki stawek akcyzy na niektóre paliwa silnikowe oraz czasowe wyłączenie z opodatkowania podatkiem handlowym sprzedaży tych paliw, a ponadto na dwa miesiące zostanie obniżona akcyza na lekki olej opałowy. Jak wskazała Magdalena Rzeczkowska, Wiceminister Finansów: „Rozwiązania mają doprowadzić do ograniczenia wzrostu cen na stacjach paliw i kosztów zakupu lekkiego oleju opałowego, a zatem również pomóc w walce z inflacją. Wzrost cen surowców energetycznych na rynkach światowych jest główną przyczyną wzrostu inflacji w Polsce i innych krajach unijnych. Zatem ograniczenie wzrostu cen paliw powinno się przyczynić do stabilizacji cen także w innych obszarach gospodarki, w tym cen żywności.”. Do 31 lipca 2022 roku będą zatem obowiązywały:

1) obniżki stawek podatku akcyzowego na energię elektryczną i niektóre paliwa silnikowe, tj. olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzynę silnikową, gaz skroplony LPG,

2) zwolnienia z podatku akcyzowego energii elektrycznej wykorzystywanej przez gospodarstwa domowe,

3) wyłączenia z opodatkowania podatkiem od sprzedaży detalicznej sprzedaży powyższych paliw.

Dodatkowo, przez czerwiec i lipiec obowiązywać będzie obniżona stawka akcyzy na lekki olej opałowy (obniżenie do minimalnego poziomu unijnego).

Niezależnie od tego, warto również przypomnieć, iż także do końca lipca 2022 roku obowiązuje tzw. druga tarcza antyinflacyjna, dzięki której obniżone są stawki VAT na żywność, nawozy i paliwa.

Źródła:

https://dziennikustaw.gov.pl/D2022000113701.pdf

T. Krywan, VAT 2022 – przewodnik po zmianach, LEX/el. 2021.

https://www.prawo.pl/podatki/vat-od-wydatkow-na-obronnosc-i-nato,515383.html

https://ksiegowosc.infor.pl/wiadomosci/5475317,Tarcza-antyinflacyjna-przedluzona-do-konca-lipca-2022-r-akcyza-i-podatek-od-sprzedazy-detalicznej.html

Artykuł Zmiany w VAT od 1 lipca 2022 roku pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.

Odwołanie stanu epidemii a zmiany preferencji podatkowych wprowadzonych w związku z pandemią COVID-19

Krzysztof — Tue, 31 May 2022 13:15:59 +0000

Wprowadzenie

W dniu 16 maja 2022 roku zostało w Dzienniku Ustaw opublikowane rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 maja 2022 roku – zmieniające rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (pełna treść rozporządzenia pod adresem:

https://www.dziennikustaw.gov.pl/D2022000102501.pdf#xd_co_f=YmFiZjFjN2QtM2Y4NC00MjczLWE5ZGQtYzlhY2EyYTU0ODFj~). Stan epidemii został zniesiony, zaś w jego miejsce wprowadzono stan zagrożenia epidemicznego. Zatem z prawnego punktu widzenia od tygodnia nie mamy w Polsce epidemii, a jedynie stan zagrożenia epidemicznego, który też jeszcze nie oznacza funkcjonowania państwa sprzed pandemii (przynajmniej w niektórych obszarach). Jak się okazuje, zmiana stanu prawnego ma spory wpływ na funkcjonowanie systemu podatkowego.

Część wprowadzonych anty-covidowych preferencji podatkowych była bowiem skorelowana z występowaniem i utrzymywaniem się w Polsce stanu epidemii bądź stanu zagrożenia epidemicznego. Niestety, nie można generalnie powiedzieć, czy zmiana stanu epidemii na stan zagrożenia epidemicznego wpłynie na wszystkie rodzaje wprowadzonych preferencji podatkowych – zależy to od uregulowania charakteru poszczególnych instytucji. Dlatego każdy przypadek musi być przeanalizowany indywidualnie. Generalnie jednak możemy wyróżnić w tym zakresie trzy sytuacje:

1) Preferencje anty-covidowe o charakterze incydentalnym lub czasowym, jednakże niezwiązane z występowaniem stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego (zniknęły one już z sytemu podatkowego),

2) Preferencje anty-covidowe odwoływane po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego (miesiąca, roku) od dnia zniesienia stanu epidemii (obowiązujące wyłącznie w czasie stanu epidemii, a nie zagrożenia epidemicznego),

3) Preferencje anty-covidowe obowiązujące zarówno w czasie trwania stanu epidemii, jak i w stanie zagrożenia epidemicznego (w zakresie których na chwilę obecną nic się nie zmieniło, gdyż funkcjonujemy w stanie zagrożenia epidemicznego).

W niniejszej analizie zostanie przedstawiony wpływ odwołania stanu epidemii na niektóre przepisy prawa podatkowego, które mogą być istotne z punktu widzenia przedsiębiorców. Chodzi więc tu o preferencje podatkowe, o których mowa w pkt 2 i 3, mające związek z istnieniem bądź nieistnieniem w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego czy epidemii.

Raportowanie schematów podatkowych (MDR)

Zgodnie z ustawą z dnia 2 marca 2020 roku – o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych zawieszony został bieg terminów w zakresie raportowania schematów podatkowych. Jak wynika z treści art. 31y ust. 1 ustawy: „W przypadku schematu podatkowego w rozumieniu art. 86a § 1 pkt 10 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa terminy, o których mowa w dziale III rozdziale 11a tej ustawy, nie rozpoczynają się a rozpoczęte podlegają zawieszeniu w okresie od dnia 31 marca 2020 r. do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, przy czym w przypadku schematu podatkowego transgranicznego w rozumieniu art. 86a § 1 pkt 12 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2020 r.”.

Biorąc pod uwagę brzmienie tego przepisu trzeba uznać, że w tym przypadku odwołanie stanu epidemii niczego nie zmienia, bowiem dopiero po odwołaniu również stanu zagrożenia epidemicznego nastąpi odwieszenie terminów. Dodatkowo trzeba wspomnieć, że obecnie przepisy w zakresie MDR są badane przez Trybunał Konstytucyjny oraz Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zatem istnieje szansa, że w przyszłości zostaną one złagodzone.

Ulgi IP BOX oraz B+R

Co do zasady ulgi na działalność B+R oraz IP BOX są rozliczane z zeznaniu rocznym. Jednakże wprowadzone w ramach tarcz przeciwko COVID-19 nowelizacje z zakresu PIT oraz CIT umożliwiły podatnikom skorzystanie z tych preferencji w ramach zaliczek mowa tu o obowiązujących aktualnie art. 52u ustawy o PIT i art. 38m ustawy o CIT oraz art. 52t ustawy o PIT i art. 38l ustawy o CIT). W zakresie ulgi IP BOX preferencja obejmowała kwestii praw własności intelektualnej wykorzystywanych do przeciwdziałania COVID-19, z kolei w przypadku ulgi B+R – kosztów kwalifikowanych ponoszonych w celu opracowania produktów niezbędnych do przeciwdziałania COVID-19. Z analizy treści przepisów można wyciągnąć wniosek, że prawo do stosowania ulgi B+R w zaliczkach wygaśnie z końcem 2022 roku, z kolei prawo do stosowania w zaliczkach ulgi IP BOX wygaśnie już z końcem maja 2022 roku.

Odliczenie darowizn na wsparcie walki z COVID-19

Nowelizacje ustaw o PIT i CIT wprowadziły możliwość szczególnego odliczenia od podstawy obliczenia podatku darowizn przekazanych na przeciwdziałanie epidemii COVID=19, jak również darowizn sprzętu komputerowego dokonanych na rzecz placówek oświatowych. Zgodnie z art. 52n ust. 1 ustawy o PIT: „Od podstawy obliczenia podatku ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 lub art. 30c ust. 2 w celu obliczenia podatku lub zaliczki podatnik może odliczyć darowizny przekazane od dnia 1 stycznia 2020 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, na przeciwdziałanie COVID-19, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o COVID-19 (…)”. Analogiczny zapis znajduje się w art. 38g ust. 1 ustawy o CIT. Idąc dalej, zgodnie z art. 52x ust. 1 ustawy o PIT: „Od podstawy obliczenia podatku ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 lub art. 30c ust. 2, w celu obliczenia podatku lub zaliczki, podatnik może odliczyć darowizny rzeczowe, których przedmiotem są komputery przenośne będące laptopami lub tabletami, przekazane od dnia 1 stycznia 2020 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19 (…)”. Podobne brzmienie w tym zakresie możemy odnaleźć w treści art. 38p ust. 1 ustawy o CIT.

Zatem w zakresie możliwości odliczenia darowizn na walkę z COVID-19 mamy do czynienia z poważną zmianą, bowiem od 1 czerwca 2022 roku preferencje w tym zakresie znikną.

Jednorazowa amortyzacja środków trwałych

Z końcem maja zakończy się również możliwość jednorazowej amortyzacji środków trwałych nabytych w celu produkcji towarów związanych z przecidziałaniem COVID-19. Preferencja ta pojawiła się w znowelizowanych ustawach o PIT oraz CIT i jest związana ze środkami trwałymi wprowadzonymi do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Zgodnie z art. 52s ust. 1 ustawy o PIT: „Podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych, które zostały nabyte w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o COVID-19, i wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresie od 2020 r. do końca miesiąca, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19.”. Analogiczny zapis dotyczący podatników CIT zawart jest w art. 38k ust. 1 ustawy o CIT.

Termin na złożenie zawiadomienia ZAW-NR

Zawiadomienie ZAW-NR dotyczy poinformowania o zapłacie należności na inny rachunek niż wykazany na tzw. białej liście VAT. Co do zasady termin na jego złożenie wynosił 7 dni od dnia zlecenia przelewu, jednakże art. 15zzn ustawy z dnia 2 marca 2020 roku dokonał wydłużenia tego terminu do 14 dni. Zgodnie z jego brzmieniem: „W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, termin na złożenie zawiadomienia, o którym mowa w art. 117ba § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, art. 14 ust. 2i pkt 2 lub art. 22p ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 12 ust. 4j pkt 2 lub art. 15d ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 i 1927) przedłuża się do 14 dni od dnia zlecenia przelewu.”. W związku z powyższym, uchylenie stanu epidemii i jego zmiana na stan zagrożenia epidemicznego nie wpłynie na skrócenie tego terminu – nastąpi to dopiero po uchyleniu także stanu zagrożenia epidemicznego.

Podatek od przychodów z wynajętych budynków

Zupełnie inaczej wygląda jednak sytuacja w zakresie zwolnienia z podatku od przychodów z budynków. Zgodnie z art. 52pa ustawy o PIT (analogiczne uregulowanie znajduje się w art. 38ha ustawy o CIT): „ Zwalnia się z podatku od przychodów z budynków przychody podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 30g, ustalone za okres:

1) od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r.;

2) od dnia 1 stycznia 2021 r. do końca miesiąca, w którym stan epidemii został odwołany – w przypadku obowiązywania po dniu 31 grudnia 2020 r. stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19.”. Preferencja w tym zakresie wygasa więc niestety już z końcem maja 2022 r.

Podwyższenie limitów od niektórych zwolnień z PIT

Na gruncie znowelizowanych przepisów podwyższono limity od niektórych zwolnień przedmiotowych zawartych w ustawie o PIT. Jak wynika z art. 52l ustawy o PIT: „Limit zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1:

1) pkt 9a – w okresie od 2020 r. do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, wynosi 3 000 zł;

2) pkt 26 lit. b -w okresie od 2020 r. do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, wynosi 10 000 zł;

3) pkt 67 – w okresie od 2020 r. do końca roku podatkowego następującego po roku, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, wynosi 2 000 zł;

4) pkt 78 lit. b – w okresie od 2020 r. do końca roku podatkowego następującego po roku, w którym odwołano stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, wynosi 3 000 zł.”.

Zatem podwyższone limity obejmujące „zapomogi, inne niż wymienione w pkt 26, wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji” (pkt 9a) oraz „zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci – z innych źródeł (pkt 26 lit. b) – będą obowiązywały do końca 2022 roku. Natomiast pozostałe limity (określone w art. 21 ust. 1 pkt 67 i 78 lit. b ustawy o PIT) pozostaną na podwyższonym poziomie aż do końca 2023 roku.

Preferencje w zakresie ulgi na złe długi

Preferencje związane z ulgą na złe długi zostały wprowadzone na gruncie art. 52q i 52w ustawy o PIT oraz art. 38i i 38o ustawy o CIT. Z jednej strony wprowadzone preferencje obejmują dłużników, którzy nie uregulowali danego świadczenia pieniężnego w terminie i przez to byli zobowiązani do zwiększenia podstawy obliczenia podatku (zarówno w zaliczce, jak i w rozliczeniu rocznym), z drugiej zaś z preferencyjnego rozwiązania mogą korzystać wierzyciele, gdyż wobec nich ma zastosowanie skrócenie terminu, po upływie którego wierzyciel może obniżyć podstawę obliczenia podatku w razie braku zapłaty świadczenia. Jak wynika z art. 52q ust. 1 ustawy o PIT: „Zwalnia się z obowiązku, o którym mowa w art. 44 ust. 17 pkt 2 i ust. 23 oraz art. 26i ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2, odpowiednio za poszczególne okresy rozliczeniowe lub rok podatkowy, w których spełnione zostały łącznie następujące warunki:

1) w danym roku podatkowym obowiązywał stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19;

2) uzyskane przez podatnika odpowiednio w danym okresie rozliczeniowym lub roku podatkowym przychody, o których mowa w art. 14, są niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego, a w przypadku podatnika, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w roku poprzedzającym rok podatkowy – w stosunku do uzyskanych w tym roku średnich przychodów;

3) podatnik poniósł odpowiednio w danym okresie rozliczeniowym lub roku podatkowym negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19.”. Analogiczny przepis zawarty jest w art. 38i ustawy o CIT.

Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 52w ust. 1 ustawy o PIT: „W roku podatkowym, w którym obowiązywał stan epidemii ogłoszony z powodu COVID-19, zmniejszenia, o którym mowa w art. 44 ust. 17 pkt 1 oraz art. 26i ust. 1 pkt 1, albo zwiększenia, o którym mowa w art. 26i ust. 2 pkt 1, dokonuje się począwszy od odpowiednio okresu rozliczeniowego lub roku podatkowego, w którym upłynęło 30 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, do końca okresu, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta.”. Analogiczny zapis w tym zakresie zawiera art. 38o ustawy o CIT.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że preferencje w zakresie modyfikacji związanych z ulga na złe długi będą obowiązywały do końca roku, w którym obowiązywał stan epidemii, zatem wygasną 31 grudnia 2022 roku.

Uproszczenia związane z certyfikatami rezydencji

Zgodnie z ogólna zasadą wyrażoną w art. 41 ust. 9a ustawy o PIT (analogiczny zapis w art. 26 ust. 1i ustawy o CIT): „Jeżeli miejsce zamieszkania podatnika dla celów podatkowych zostało udokumentowane certyfikatem rezydencji niezawierającym okresu jego ważności, płatnik przy poborze podatku uwzględnia ten certyfikat przez okres kolejnych dwunastu miesięcy od dnia jego wydania.”. Zasada ta została zmodyfikowana mocą art. 31ya ustawy z dnia 2 marca 2020 roku. Zgodnie z ust. 1 tego artykułu: „W przypadku certyfikatu rezydencji niezawierającego okresu jego ważności, w odniesieniu do którego okres kolejnych dwunastu miesięcy określony w art. 41 ust. 9a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i w art. 26 ust. 1i ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, płatnik przy poborze podatku uwzględnia ten certyfikat przez okres obowiązywania tych stanów oraz przez okres 2 miesięcy po ich odwołaniu.”.

W tej sytuacji zatem odwołanie stanu epidemii nie rodzi zmian prawnych, bowiem nadal funkcjonujemy w stanie zagrożenia epidemicznego, w trakcie którego to okresu preferencja również obowiązuje.

Podobnie wygląda sytuacja w zakresie możliwości korzystania z kopii certyfikatów rezydencji – stosownie do treści art. 31ya ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 202 roku: „W czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, a także w okresie kolejnych 2 miesięcy po ich odwołaniu, miejsce zamieszkania i siedziby podatnika dla celów podatkowych może być potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji, jeżeli informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.”.

Wreszcie, na podobnej zasadzie uregulowana jest także trzecia preferencja związana z certyfikatem rezydencji – zamrożenie certyfikatów obejmujących rok 2019 bądź 2020. Jak wynika z art. 31ya ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku: „W czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, a także w okresie kolejnych 2 miesięcy po ich odwołaniu, określony w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych warunek uzyskania przez płatnika certyfikatu rezydencji od podatnika uważa się za spełniony także w przypadku, gdy płatnik posiada certyfikat rezydencji tego podatnika obejmujący 2019 r. lub 2020 r. oraz oświadczenie podatnika co do aktualności danych w nim zawartych. (…)”.

Przedłużone terminy na wydanie interpretacji indywidualnej

Pomimo uchylenia stanu epidemii nie zmieni się także modyfikacja w zakresie przedłużonych terminów na wydanie interpretacji indywidualnej z zakresu prawa podatkowego. Zgodnie z art. 31g ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku: „W przypadku wniosków o wydanie interpretacji indywidualnej złożonych i nierozpatrzonych do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw oraz złożonych od dnia wejścia w życie tej ustawy do dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, trzymiesięczny termin, o którym mowa w art. 14d § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, przedłuża się o 3 miesiące.”. Jak zatem można zauważyć, standardowe terminy na wydanie interpretacji będą obowiązywać dopiero po uchyleniu również stanu zagrożenia epidemicznego. Niemniej jednak, jak można zaobserwować w praktyce, nawet w czasie epidemii interpretacje indywidualne wydawane są najczęściej w okresie 3 miesięcy, a więc zgodnie z terminami sprzed pandemii.

Ułatwienia w zakresie cen transferowych

Ostatnim zagadnieniem w zakresie wpływu odwołania stanu epidemii na modyfikacje podatkowe wprowadzone w związku z pandemia COVID-19 są ceny transferowe. Ustawa z dnia 2 marca 2020 roku, mocą art. 31z, wprowadziła przedłużone terminy do złożenia informacji o cenach transferowych, oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz terminu do dołączenia do lokalnej dokumentacji cen transferowych grupowej dokumentacji cen transferowych – w tym zakresie jednak wszystkie terminy już upłynęły, zaś przepis miał charakter incydentalny.

Niemniej jednak wprowadzono także inne modyfikacje z zakresu cen transferowych. Mocą art. 31z¹, ustawa z dnia 2 marca 2020 roku wprowadziła zwolnienie z obowiązku posiadania oświadczenia podmiotu powiązanego o dokonaniu korekty przy dokonywaniu korekt cen transferowych – zgodnie z przywoływanym przepisem: „Zwalnia się podatników dokonujących korekty cen transferowych z obowiązku posiadania oświadczenia, o którym mowa w art. 23q pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 11e pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, jeżeli ta korekta jest dokonywana za rok podatkowy lub w momencie, w którym na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii ogłoszone w związku z COVID-19.”. Zatem w tym przypadku uchylenie stanu epidemii jest irrelewantne prawnie.

Podobnie wygląda kwestia kolejnej modyfikacji wprowadzonej przez ustawę z dnia 2 marca 2020 roku w zakresie cen transferowych – wyłączenia warunku nieponiesienia straty przez podmiot powiązany w zakresie transakcji kontrolowanych nieobjętych obowiązkiem sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych. Jak stanowi art. 31z² ust. 1 tej ustawy: „Warunku, o którym mowa w art. 23z pkt 1 lit. b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 11n pkt 1 lit. c ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, nie stosuje się w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2019 r., w którym na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii ogłoszone w związku z COVID-19, jeżeli podmiot powiązany niespełniający tego warunku uzyskał w tym roku łączne przychody niższe o co najmniej 50% od łącznych przychodów uzyskanych w analogicznym okresie bezpośrednio poprzedzającym ten rok.”. Zatem również i w tym przypadku odwołanie jedynie stanu epidemii niczego nie zmienia.

Wreszcie, czwartą istotną modyfikacją w zakresie cen transferowych, którą wprowadzono w związku z pandemią COVID-19, jest zmiana kręgu osób upoważnionych do podpisania oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych. Zgodnie z art. 31z³ ust. 1 ustawy: „Oświadczenie o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych, o którym mowa w art. 23y ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 11m ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, składane za rok podatkowy lub rok obrotowy lub w momencie, w którym na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii ogłoszone w związku z COVID-19, może podpisać:

1) osoba fizyczna – w przypadku podmiotu powiązanego będącego osobą fizyczną,

2) osoba upoważniona przez przedsiębiorcę zagranicznego do reprezentowania go w oddziale – w przypadku podmiotu powiązanego będącego przedsiębiorcą zagranicznym posiadającym oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

3) osoba uprawniona do reprezentacji – w przypadku pozostałych podmiotów powiązanych

– przy czym nie jest dopuszczalne złożenie oświadczenia przez pełnomocnika.”. Jak wiec można zauważyć, również ta modyfikacja podatkowa skonstruowana jest analogicznie do modyfikacji z art. 31z¹ oraz 31z², co implikuje wniosek, iż odwołanie wyłącznie stanu epidemii nie będzie miało na tę modyfikację żadnego wpływu.

Źródła:

gov.pl, dziendobrypodatki.pl

Artykuł Odwołanie stanu epidemii a zmiany preferencji podatkowych wprowadzonych w związku z pandemią COVID-19 pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.

Przejście na ryczałt najpóźniej do 21 lutego 2022 roku

Krzysztof — Fri, 25 Feb 2022 23:02:40 +0000

Wprowadzenie

W poniedziałek, 21 lutego 2022 roku upłynie termin do dokonania zgłoszenia przez przedsiębiorców chcących rozliczać się w formie ryczałtu w bieżącym roku podatkowym. Zgodnie z art. 9 ust 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 roku – o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2021 roku, poz. 1993), przywoływanej w dalszej części jako „ustawa ryczałtowa”: „Sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy podatnik składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku przedsiębiorstwa w spadku – według ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego przedsiębiorcy, do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego.”. Co więcej, stosownie do treści art. 9 ust. 1c ustawy ryczałtowej: „Oświadczenia, o których mowa odpowiednio w ust. 1-1b, podatnik może złożyć na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz. U. z 2020 r. poz. 2296 i 2320 oraz z 2021 r. poz. 1641), zwanej dalej „ustawą o CEIDG”.”. W tym roku, z uwagi na fakt, iż dzień 20 lutego przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, termin do dokonania zgłoszenia upłynie w najbliższy poniedziałek, 21 lutego.

Komu przysługuje opodatkowanie ryczałtem

Opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych przysługuje:

osobom fizycznym osiągającym przychody z działalności gospodarczej,
przedsiębiorstwom w spadku,
spółkom cywilnym, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne,
spółkom cywilnym osób fizycznych i przedsiębiorstw w spadku,
spółkom jawnym, których jedynymi wspólnikami są osoby fizyczne.

Jednakże, aby móc skorzystać z tej formy opodatkowania, powyższe kategorie przedsiębiorców nie mogą przekraczać w poprzednim roku podatkowym limitu przychodów w wysokości 2 mln euro. W przypadku prowadzenia działalności zarówno w ramach JDG, jak i w formie spółki, limit ten liczony jest odrębnie dla każdej z nich.

Co więcej, od 2023 roku ryczałtem będą opodatkowane obligatoryjnie przychody z tytułu najmu prywatnego (prowadzonego poza działalnością gospodarczą). Warto też pamiętać, że w przypadku wyboru ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych podatnik nie będzie mógł się rozliczyć wspólnie z małżonkiem czy skorzystać z ulgi na dziecko dla samotnego rodzica. Co oczywiste, podatnik rozliczający się w formie ryczałtu nie może uwzględnić w swoim rozliczeniu podatkowym kosztów uzyskania przychodów, jednak z drugiej strony ta forma opodatkowania pozwala na prowadzenie księgowości uproszczonej (ewidencji przychodów), co może okazać się korzystne dla przedsiębiorców nie ponoszących w ramach swojej działalności gospodarczej wysokich kosztów.

W zależności od rodzaju prowadzonej działalności, stawki ryczałtu mogą wynieść od 2% do 17% (szczegółowo stawki dla poszczególnych rodzajów działalności zostały przedstawione w jednej z poprzednich analiz, dostępnej na naszym blogu: http://okolicebiznesu.pl/polski-lad-podsumowanie-cz-4-zmiany-w-zakresie-ryczaltu-i-karty-podatkowej/).

Komu nie przysługuje opodatkowanie ryczałtem

Przedsiębiorcami, jakim nie będzie przysługiwało prawo do przejścia na ryczałt, są osoby które:

opłacają w tym samym roku podatek w formie karty podatkowej (poza osobami, które w poprzednim roku były opodatkowane w formie karty podatkowej i jednocześnie nie przekroczyły przychodów w wysokości 2 mln euro),
korzystają z okresowego zwolnienia od podatku dochodowego,
osiągają w całości bądź części przychody z prowadzenia apteki,
osiągają w całości bądź części przychody z działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
osiągają w całości bądź części przychody z działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych,
wytwarzają wyroby opodatkowane podatkiem akcyzowym – z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii.

Ponadto, z ryczałtu w danym roku podatkowym nie będą mogli skorzystać przedsiębiorcy w przypadku zmiany:

z działalności wykonywanej samodzielnie na działalność wykonywaną w formie spółki z małżonkiem,
z działalności wykonywanej w formie spółki małżonków na działalność wykonywaną przez jednego lub każdego z małżonków,
z działalności prowadzonej samodzielnie przez jednego małżonka na działalność prowadzoną samodzielnie przez drugiego małżonka,
jeżeli przed zmianą którykolwiek z małżonków opłacał z tytułu prowadzenia tej działalności podatek dochodowy na zasadach ogólnych. W takim przypadku ryczałt będzie można wybrać dopiero w kolejnym roku podatkowym.

Wreszcie, opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie będzie mógł zastosować przedsiębiorca, który zamierza sprzedawać towary bądź świadczyć usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy (dotyczy to jednak sytuacji, kiedy zakres sprzedawanych towarów bądź świadczonych usług jest taki sam jak zakres czynności wykonywanych w ramach umowy o pracę w danym lub poprzednim roku podatkowym).

W jaki sposób dokonać zmiany formy opodatkowania

Jak już zostało wspomniane, zgłoszenia wyboru opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych można dokonać na dwa sposoby:

1. Poprzez pisemne oświadczenie skierowane do Naczelnika Urzędu Skarbowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika (wzór takiego oświadczenia można znaleźć na stronie: https://zaplecze.biznes.gov.pl/files/document_attachments/2916/1331_O_wiadczenie_o_wyborze_opodatkowania_w_formie_rycza_tu_v_1.pdf) – w takim przypadku należy osobiście udać się do właściwego miejscowo Urzędu Skarbowego, a biorąc pod uwagę obecne obostrzenia, należy także uprzednio umówić swoją wizytę przez elektroniczny formularz (dostępny na stronie: https://wizyta.podatki.gov.pl/index.php?idUrzad=1201),

2. Poprzez złożenie wniosku o aktualizację wpisu w Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej (wzór takiego wniosku można znaleźć na stronie: https://zaplecze.biznes.gov.pl/files/document_attachments/543/Wniosek_CEIDG_1.pdf) – w przypadku wyboru tej opcji, przedsiębiorca może alternatywnie: osobiście udać się do właściwego miejscowo Urzędu Gminy, wypełnić i przesłać wniosek pocztą (poprzez wysłanie listu poleconego na adres właściwego Urzędu Gminy – jednakże w tym przypadku sam wniosek o zmianę wpisu w CEIDG powinien być opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcy potwierdzonym przez notariusza) bądź też wypełnić i złożyć wniosek aktualizacyjny online (poprzez stronę: https://www.biznes.gov.pl/pl i wybierając opcję „Zmień dane w CEIDG”, a następnie popisując wniosek kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub Profilem Zaufanym). W każdym przypadku niezbędne będzie zaznaczenie X w polu „Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych”, znajdującym w pkt 15 wniosku, przy którego wypełnianiu może się też okazać pomocna instrukcja (dostępna pod adresem: https://zaplecze.biznes.gov.pl/files/document_attachments/543/Instrukcja_wypelniania_wniosku_CEIDG_1_gru21.pdf).

Warto podkreślić, że niezależnie od sposobu dokonania zmiany formy opodatkowania (oświadczenie do Naczelnika US bądź wniosek o zmianę w CEIDG) nie wiąże się to dla przedsiębiorcy z żadnymi opłatami.

Prowadzenie działalności w formie ryczałtu

Po dokonaniu zgłoszenia przedsiębiorca będzie uprawniony do rozliczania się w formie ryczałtu przez cały rok podatkowy 2022, a także lata kolejne – o ile do dnia 20 lutego kolejnego roku (co do zasady) nie dokona analogicznego zgłoszenia o rezygnacji z tej formy opodatkowania. Wyboru stawki ryczałtu podatnik dokonuje samodzielnie w odniesieniu do świadczonych usług – mimo, iż będzie to tematem odrębnej analizy, to z uwagi na pytania wielu klientów trzeba już teraz zasygnalizować, że w przypadku wielu ryczałtowców (zwłaszcza świadczących usługi związane z IT) możliwym będzie zastosowanie stawki ryczałtu 8,5%, choć trzeba przy tym jednocześnie poczynić zastrzeżenie, iż każdy przypadek musi być rozpatrywany indywidualnie, stąd nie da się jednoznacznie rozstrzygnąć, jakim grupom przedsiębiorców będzie zawsze przysługiwać ta stawka.

Należy również zwrócić uwagę, iż pewna grupa przychodów w ogóle nie będzie stanowiła podstawy opodatkowania ryczałtem. Zwolnieniu z opodatkowania będą podlegały przykładowo:

przychody uzyskane z odpłatnego zbycia zabytku ruchomego, takiego jak muzeum czy biblioteka,
odszkodowania za szkody w środku trwałym – z wyłączeniem samochodów osobowych – w części wydatkowanej w roku podatkowym lub w roku bezpośrednio po nim następującym na remont tego środka trwałego albo na zakup lub na wytworzenie we własnym zakresie środka trwałego,
przychody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5
świadczenia otrzymane w ramach działań aktywizacyjnych, o których mowa w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
jednorazowe środki otrzymane na podjęcie działalności gospodarczej,
dotacje z budżetu państwa otrzymane na dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych w ramach Specjalnego Przedakcesyjnego Programu na Rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (SAPARD),
oprocentowanie otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych i innych należności budżetowych, a także oprocentowanie zwrotu różnicy podatku od towarów i usług,
wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn.

Co więcej, przedsiębiorca rozliczający się w formie ryczałtu będzie uprawniony do pomniejszenia przychodów podlegających opodatkowaniu m.in. o:

straty podatkowe z lat ubiegłych,
składki na ubezpieczenie społeczne (które nie zostały odliczone od dochodu lub zaliczone w koszty uzyskania przychodów, gdy jesteś również podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych),
wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE),
wydatki na cele rehabilitacyjne,
wydatki na Internet do kwoty 760 zł w danym roku,
darowizny przekazane na cele pożytku publicznego, kultu religijnego i cele kształcenia zawodowego publicznym szkołom prowadzącym kształcenie zawodowe,
ulgę z tytułu krwiodawstwa,
wydatki poniesione na termomodernizację,
ulgę na zabytki.

Jeśli chodzi o samą płatność ryczałtu, przedsiębiorca jest zobowiązany określić jego wysokość w danym miesiącu samodzielnie i dokonać wpłaty tej kwoty do 20. dnia następnego miesiąca (a w przypadku miesiąca grudnia – przed upływem terminu na złożenie zeznania rocznego, który upływa z końcem lutego roku następnego).

Oprócz tego podatnik może zdecydować się na kwartalne opłacanie ryczałtu, jeśli rozpoczyna on prowadzenie działalności opodatkowanej w tej formie albo (alternatywnie) był on opodatkowany ryczałtem w roku poprzednim i jednocześnie w ramach działalności prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki osiągnął przychody roczne nieprzekraczające 200 tys. euro. W takim przypadku zapłata ryczałtu za dany kwartał powinna nastąpić do 20. dnia następującego po upływie danego kwartału, zaś w przypadku zapłaty podatku za ostatni kwartał – przed upływem terminu na złożenie zeznania rocznego (do końca lutego roku następującego). Ponadto, jeśli przedsiębiorca decyduje się na kwartalne rozliczenie ryczałtu, ma obowiązek poinformowania o tym organu podatkowego – w zeznaniu PIT-28 lub PIT-28S za rok, w którym opłacał on ryczałt kwartalnie.

Samo zeznanie roczne (co do zasady PIT-28, zaś PIT-28S w przypadku przedsiębiorstw w spadku) należy złożyć do końca lutego roku następnego. 15 lutego danego roku podatkowego są udostępniane na portalu podatkowym zeznania za rok poprzedni – w przypadku zaakceptowania przez podatnika udostępnionego zeznania bez wprowadzonych zmian bądź po wprowadzeniu zmian – w terminie do końca lutego, będzie to jednoznaczne ze złożeniem zeznania. W przypadku zaś braku akceptacji bądź odrzucenia automatycznie przygotowanego zeznania, podatnik będzie zobowiązany do jego samodzielnego złożenia.

Na koniec warto przypomnieć, że przedsiębiorcy podlegający opodatkowaniu w formie ryczałtu mają obowiązek:

posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów
prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
prowadzić odrębnie dla każdego roku ewidencję przychodów.

Ewidencja przychodów musi być prowadzona już od momentu rozpoczęcia stosowania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, a ponadto zgodnie ze wzorem wynikającym z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2021 roku – w sprawie prowadzenia ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20210002414/O/D20212414.pdf). Jest ona prowadzona w formie papierowej lub elektronicznej (od 2023 roku przy tylko użyciu programów komputerowych, a następnie poprzez przesłanie jej wersji elektronicznej do urzędu skarbowego) i musi zawierać:

datę wpisu
numer dowodu księgowego, na podstawie którego dokonano wpisu
datę uzyskania przychodu
kwotę przychodu opodatkowanego według poszczególnych stawek.

Ewidencja ta jest prowadzona odrębnie za każdy rok podatkowy, a zapisy w niej dokonywane muszą wynikać z faktur, faktur VAT RR, rachunków i dokumentów celnych (jeśli sprzedaż jest dokumentowana fakturami), bądź na podstawie dowodu wewnętrznego (w przypadku sprzedaży bez faktur). Powinna być ona przechowywana:

w miejscu wykonywania działalności lub
jeżeli działalność jest prowadzona w formie spółki – w siedzibie tej spółki lub
w biurze rachunkowym, któremu zostało powierzone prowadzenie ewidencji przychodów.

W przypadku braku prowadzenia ewidencji lub prowadzenia jej w sposób uniemożliwiający uznanie jej za dowód w ramach postępowania podatkowego, organ podatkowy dokona samodzielnego oszacowania przychodu podatnika, opodatkowując go według 5-krotności należnej stawki ryczałtu, nie większej jednak niż 75%.

Podsumowanie

Przedsiębiorcy, którzy chcą zmienić formę opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i którym takie uprawnienie przysługuje, powinni pospieszyć się z podjęciem ostatecznej decyzji, gdyż czas na zgłoszenie upływa w najbliższy poniedziałek, 21 lutego 2022 roku.

Zgłoszenia można dokonać na dwa sposoby – albo poprzez pisemne oświadczenie składane Naczelnikowi właściwego Urzędu Skarbowego, albo poprzez złożenie wniosku o zmianę wpisu w CEIDG (czego można dokonać również online).

Jeśli zaś chodzi o wybór optymalnej stawki ryczałtu, analizy można dokonać również w terminie późniejszym, najlepiej w konsultacji z profesjonalistami z zakresu podatków, prawa i księgowości.

W przypadku braku dokonania zgłoszenia do 21 lutego 2022 roku, co do zasady nie będzie możliwe skorzystanie z ryczałtu w bieżącym roku podatkowym, nawet jeśli na mocy obowiązujących przepisów ta forma opodatkowania przysługiwałaby danemu przedsiębiorcy.

Źródła:

https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00263

https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/1331

https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/737

https://www.biznes.gov.pl/pl/opisy-procedur/-/proc/894

Artykuł Przejście na ryczałt najpóźniej do 21 lutego 2022 roku pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.

Polski Ład podsumowanie cz. 6 – Ukryta dywidenda w CIT

Krzysztof — Fri, 25 Feb 2022 22:59:39 +0000

Wprowadzenie

Zagadnieniem, które może okazać się istotne z punktu widzenia przedsiębiorców prowadzących działalność w formie spółek opodatkowanych CIT (jak i osób, które planują przekształcenie się w takie podmioty), jest problematyka tzw. ukrytej dywidendy. W ujęciu teoretycznym mianem ukrytej dywidendy można określić zjawisko wypłaty zysku spółki kapitałowej (np. spółki z o.o., będącej najpopularniejszą formą prowadzenia działalności w formie spółki) w sposób inny niż dywidenda. Pewna część spółek i ich wspólników podejmuje bowiem takie decyzje głównie w celu transferu do wspólników zysków spółki z ominięciem skutków podwójnego ich opodatkowania (najpierw podatkiem CIT – na poziomie spółki, a następnie podatkiem PIT (w przypadku osób fizycznych) na poziomie wspólnika). W praktyce może być to dokonywane poprzez np. fakturowanie nieistniejących usług, zawyżanie świadczeń należnych danemu wspólnikowi, finansowaniu przez spółkę jakichś prywatnych wydatków danego wspólnika (np. wakacji, prywatnych zakupów itp.) czy też przekazywaniu przez spółkę wspólnikowi pożyczki, która w założeniu ma nigdy nie zostać spłacona.

Do tej pory polskie prawo przeciwdziałało tego typu nagannym praktykom poprzez szerokie spectrum instrumentów zawartych w ustawach podatkowych. Możemy tu wymienić chociażby przepisy w zakresie cen transferowych, nakazujące rozliczać się ze swoją spółką w sposób rynkowy (przez co nielegalnym jest zawyżanie przez wspólnika swojego wynagrodzenia – w takiej sytuacji organowi podatkowemu przysługuje prawo do wyrównania danego wynagrodzenia do wartości rynkowych). Co więcej, sama ogólna definicja kosztów uzyskania przychodów z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT („Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów (…)”) służy ograniczeniu wliczania w koszty uzyskania przychodów (KUP) wydatków niezwiązanych z prowadzoną działalnością. Jeszcze innymi przepisami funkcjonującymi dotychczas, a mającymi również funkcję prewencyjną w zakresie występowania zjawiska ukrytej dywidendy są normy prawa podatkowego traktujące o opodatkowaniu nieodpłatnych świadczeń występujących po stronie wspólników czy tez przepisy ustawy o VAT, które zabraniają odliczenia podatku od faktur uznanych za fikcyjne.

Co zmienia Polski Ład w zakresie ukrytej dywidendy?

Pomimo powyższych mechanizmów, polski ustawodawca postanowił pójść o krok dalej w walce ze zjawiskiem ukrytej dywidendy. W ramach największej rewolucji w zakresie prawa podatkowego, nazywanej Polskim Ładem, zdecydowano się do art. 16 ust. 1 ustawy o CIT dodać pkt 15b. Po zmianie, która ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2023 roku, przepis ten (we wskazanym zakresie) ma mieć następujące brzmienie: „Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów: (…) 15b) kosztów poniesionych przez podatnika będącego spółką w związku ze świadczeniem wykonanym przez podmiot powiązany w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 z tą spółką lub ze wspólnikiem tej spółki, jeżeli poniesienie tego kosztu stanowi ukrytą dywidendę, z zastrzeżeniem ust. 1d i 1e; (…)”.

Należy przy tym zaznaczyć, iż użycie zwrotu „świadczenie wykonane przez podmiot powiązany” nasuwa pytanie, jak należy rozumieć takie świadczenie? Formuła ta jest bowiem określona bardzo szeroko, stąd też zasadnym jest rozważanie w ramach tej kategorii chociażby wspólników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę jako członków zarządu, czy też dzierżawę gruntu przez daną spółkę – siostrę. Na pewno nie można generalnie wykluczyć, że w określonych sytuacjach takie świadczenia mogą być hipotetycznie uznane za ukrytą dywidendę.

Trzeba jednak przede wszystkim zastanowić się, czym na gruncie proponowanych zmian będzie ukryta dywidenda. Można w tym kontekście dostrzec, że po wejściu w życie nowego przepisu, pod pojęciem ukrytej dywidendy będziemy rozumieć 3 sytuacje.

Po pierwsze, koszty będą stanowić ukrytą dywidendę, jeśli ich wysokość lub termin ich poniesienia w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku. Pod tą kategorią możemy rozumieć sytuacje, gdy np. wspólnik danej spółki wykonuje na jej rzecz określone usługi, otrzymując za nie wynagrodzenie, którego wysokość lub termin wypłaty powiązany jest z osiągnięciem przez spółkę zysku lub wysokością tego zysku.

Drugą kategorią objęte są sytuacje, w których racjonalnie działający podatnik (spółka) nie poniósłby takich kosztów lub mógłby ponieść niższe koszty w przypadku wykonania porównywalnego świadczenia przez podmiot niepowiązany (…). Ustawodawca zwraca więc w tym przypadku uwagę na aspekty racjonalności (bądź nieracjonalności) działania podatnika oraz jego rentowności (bądź nierentowności) w porównaniu do analogicznego świadczenia wykonywanego przez podmiot niepowiązany.

Wreszcie, trzecia kategoria obejmuje sytuacje, w których koszty (poniesione przez spółkę) obejmują wynagrodzenie za prawo do korzystania z aktywów (a więc m.in. nieruchomości, ruchomości czy znaków towarowych), które stanowiły własność lub współwłasność wspólnika (czy też akcjonariusza) lub podmiotu powiązanego ze wspólnikiem (akcjonariuszem) przed utworzeniem podatnika (a więc spółki). Innymi słowy, jeśli np. przed zawiązaniem spółki z o.o. jej wspólnik był właścicielem nieruchomości przeniesionej do spółki powiązanej, a następnie spółka utworzona odpłatnie korzysta z takiej nieruchomości, wówczas wynagrodzenie za prawo do korzystania z niej spełnia definicję ukrytej dywidendy.

Ograniczenia w zakresie stosowania wyłączeń

Należy też zasygnalizować, iż w przypadku drugiej i trzeciej kategorii (wydatki nieracjonalne oraz wydatki za korzystanie z aktywów) świadczenia te nie będą kosztami tylko wtedy, gdy suma poniesionych w roku podatkowym przez spółkę kosztów stanowiących ukrytą dywidendę na podstawie tych przepisów,

jest wyższa niż kwota zysku brutto (uzyskanego w roku obrotowym, w którym koszty te zostały uwzględnione w wyniku finansowym spółki). Ustawodawca prawdopodobnie uznaje więc, że w przypadku, gdy koszty świadczeń nie przekraczają osiągniętego przez spółkę w danym roku obrotowym zysku, to prawdopodobnie wypłacane wynagrodzenie nie służy do wyprowadzania zysku ze spółki, zatem nie należy wyłączać takich kwot z kosztów uzyskania przychodu.

Porównanie wysokości ewentualnej ukrytej dywidendy w odniesieniu do wysokości zysku brutto jest swoistym wentylem bezpieczeństw wyłącznie dla sytuacji z kategorii 2 i 3, zatem w przypadku kategorii 1 (wysokość lub termin poniesienia kosztów w jakikolwiek sposób są uzależnione od osiągnięcia zysku przez podatnika lub wysokości tego zysku) jakiekolwiek świadczenie mieszczące się w tej kategorii nie będzie kosztem uzyskania przychodu (niezależnie od wysokości takiego świadczenia).

Praktyczne problemy związane z nowymi przepisami

Nie jest zaskoczeniem, że pomimo, iż nowe przepisy mają wejść w życie dopiero 1 stycznia 2023 roku, to już powodują one sporo praktycznych problemów w zakresie ich interpretacji. W pierwszej kolejności trzeba zwrócić uwagę na istniejącą w świecie biznesu praktykę rynkową powiązania wynagrodzenia z wynikami pracy (system prowizji) – np. przy wynagrodzeniu za zarządzanie, pracy przedstawicieli handlowych, czy usług agencyjnych. Często prowizja w takich przypadkach uzależniona jest od obrotów, a nie od zysku. Wówczas nasuwa się pytanie czy przepis o ukrytej dywidendzie powinien mieć zastosowanie, skoro z literalnego punktu widzenia mówi on o zysku (a jest to pojęcie różniące się od pojęcia obrotu, mimo że obrót często wpływa właśnie na zysk). Wydaje się, że nie, jednak pewne wątpliwości, zwłaszcza z celowościowego punktu widzenia wciąż pozostają tu aktualne.

Kolejną wątpliwością jest pojęcie racjonalności wydatków – możemy bowiem albo uznać, że wydatkiem nieracjonalnym jest wyłącznie wydatek poniesiony nie w celu osiągnięcia przychodów, bądź w ujęciu szerszym. Niestety istnieje ryzyko, że organy podatkowe będą ten przepis interpretować szerzej, uznając za nieracjonalne wydatki, które np. zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodu, lecz w nieuzasadnionej wysokości (np. argumentując, że dany towar lub usługa mogły zostać zakupione po niższej cenie).

Wreszcie, z jednej strony ustawodawca wymaga by podatnik zachowywał się rynkowo, a z drugiej w sytuacji, gdy się tak zachowa (np. uzależniając wysokość prowizji od osiągniętego zysku), naraża się na wyłączenie całości wydatku od kosztów uzyskania przychodów. W przypadku trzeciej kategorii sytuacji dochodzi wręcz do absurdalnej sytuacji. Z jednej strony podatnik nie będzie mógł korzystać z nieruchomości (np. mieszkania) należącego do wspólnika jeszcze przed jego utworzeniem (a więc zawiązaniem spółki). Z drugiej, jeśli nie będzie on chciał wnieść takiej nieruchomości do spółki, to nie będzie mógł korzystać z niej w sposób nieodpłatny (z uwagi na przepisy o cenach transferowych oraz nieodpłatnych świadczeniach). Regulacja ta więc wydaje się sprzeczna z samą istotą chociażby spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która zakłada korzystanie przez spółkę z aktywów niewchodzących do jej majątku (granicą odpowiedzialności spółki z o.o. jest bowiem wysokość jej majątku, stąd ograniczona odpowiedzialność tej formy prowadzenia działalności gospodarczej).

Wady proponowanych rozwiązań w zakresie ukrytej dywidendy, które zakłada Polski Ład zostały najwyraźniej zauważone przez ustawodawcę, który zdecydował się na odroczenie wejścia w życie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 15b ustawy o CIT na 1 stycznia 2023 roku. Ponadto, z wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Finansów wynika, iż resort będzie jeszcze prowadził prace nad korektami przepisów o ukrytej dywidendzie.

Podsumowanie

Polski Ład, poprzez dodanie do art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nowego pkt 15b, wprowadził znaczące rozszerzenie w zakresie wyłączenia od kosztów uzyskania przychodu tzw. ukrytej dywidendy. Pomimo istnienia dotychczasowych instrumentów prawnych mających na celu przeciwdziałanie takim patologicznym praktykom, do wypłaty ukrytej dywidendy nadal dochodzi, dlatego też z punktu widzenia celowości i ochrony interesu Skarbu Państwa wzmocnienie mechanizmów w tym zakresie wydawać się mogło jak najbardziej zasadne. Jednakże wykonanie pozytywnego na pierwszy rzut oka założenia zostało przeprowadzone w sposób niedbały, w oderwaniu od rzeczywistych problemów z którymi mierzy się na co dzień biznes w Polsce. Pomimo odroczenia wejścia w życie przepisów na 1 stycznia 2023 roku, proponowane rozwiązania już teraz spotykają się z krytyką prawników i doradców podatkowych, gdyż niejednoznaczności interpretacyjne mogą w przyszłości prowadzić do wielu absurdalnych sytuacji. Z uwagi jednak na zapowiedzi Ministerstwa Finansów co do dalszych prac i ewentualnych korekt nie należy na chwilę obecna wpadać w panikę, a śledzić ten temat i rozważać ewentualne możliwości w zakresie zmian w rozliczeniach (np. poprzez ryczałt a nie prowizję), oczywiście w zależności od ostatecznego uregulowania problematyki ukrytej dywidendy od 1 stycznia 2023 roku.

Źródła:

https://www.pit.pl/aktualnosci/przepisy-o-ukrytej-dywidendzie-w-polskim-ladzie-1006436

Michał Wilk, Biznes po Polskim Ładzie (materiały z kursu)

https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/8258360,ukryta-dywidenda-cit-projekt-uslugi-wspolnikow-przepisy.html

Artykuł Polski Ład podsumowanie cz. 6 – Ukryta dywidenda w CIT pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.

Spółka komandytowo-akcyjna – recepta na Polski Ład?

Krzysztof — Fri, 25 Feb 2022 22:57:45 +0000

Wprowadzenie

Spółka komandytowo-akcyjna w ostatnich latach nie cieszyła się szczególną popularnością wśród polskich przedsiębiorców. Miało na to wpływ przede wszystkim opodatkowanie tej formy prowadzenia działalności gospodarczej podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) w 2014 roku, mimo iż na gruncie Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) spółka komandytowo-akcyjna należy do spółek osobowych (podobnie jak spółka jawna, spółka partnerska i spółka komandytowa), a przez to nie posiada osobowości prawnej (którą posiadają spółki kapitałowe, takie jak spółka z o.o. i spółka akcyjna).

Do 2014 liczba spółek komandytowo-akcyjnych rosła wykładniczo (na dzień 31 grudnia 2013 roku ich liczba wynosiła 5 709), zaś od 2014 roku zaczęła również wykładniczo spadać – na koniec 2014 roku funkcjonowało 5 244 spółek komandytowo-akcyjnych, na koniec 2016 roku – 4 234 takich podmiotów, a na koniec 2019 roku – już tylko 3 707 takich spółek. Właśnie od 2014 roku coraz większą popularnością zaczęły cieszyć się spółki komandytowe (zwłaszcza jako struktury ze spółką z o.o. w roli komplementariusza), zaś spółki komandytowo-akcyjne stawały się stopniowo pewnym marginesem w ogólnej liczbie polskich spółek. Jednakże opodatkowanie CIT również spółek komandytowych w 2021 roku doprowadziło do analogicznego odchodzenia przedsiębiorców od tej formy opodatkowania (choć nie w takiej skali jak przy spółkach komandytowo-akcyjnych).

Wejście w życie przepisów Polskiego Ładu spowodowało jednak, iż ponownie wielu przedsiębiorców zaczęło zastanawiać się nad zmianą formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej. Od pewnego czasu można dostrzec publikacje i wypowiedzi części doradców podatkowych, przedstawiających korzyści podatkowe dla przedsiębiorcy, który zdecyduje się na takie przekształcenie. W niniejszej analizie zostaną przedstawione ogólne zasady prowadzenia działalności gospodarczej w ramach spółki komandytowo-akcyjnej, jej wady i zalety, a także próba odpowiedzi na pytanie, dla kogo taka forma może okazać się korzystna, a kto powinien jej unikać.

Charakterystyka spółki komandytowo-akcyjnej na gruncie Kodeksu spółek handlowych

Jak wynika z art. 125 k.s.h., spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Spółka komandytowa jest więc spółką osobową, a więc z jednej strony nie posiada osobowości prawnej, z drugiej zaś – posiada zdolność prawną (może we własnym imieniu nabywać prawa oraz zaciągać zobowiązania) i zdolność sądową (może występować w procesie sądowym jako strona). Z literalnego brzmienia art. 125 k.s.h. wynika też, że taka spółka musi posiadać przynajmniej 2 wspólników – co najmniej jednego komplementariusza i co najmniej jednego akcjonariusza. Komplementariusz jest zasadniczo tym wspólnikiem, który spółkę reprezentuje i ponosi nieograniczoną odpowiedzialność swoim majątkiem za jej zobowiązania, z kolei akcjonariusz jest tym wspólnikiem, który w spółkę inwestuje. W praktyce należy zasygnalizować, iż istnieje także możliwość powołania tzw. jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej, czyli takiej, w której ta sama osoba występuje w podwójnej roli (jest zarówno komplementariuszem, jak i akcjonariuszem) – choć z zastrzeżeniem, iż w materii tej widoczne są nadal spory w doktrynie.

Co więcej, jak sama nazwa wskazuje, spółka komandytowo-akcyjna łączy cechy spółki komandytowej (a pośrednio i spółki jawnej) oraz spółki akcyjnej. Określa to przede wszystkim art. 126 § 1 k.s.h., który stanowi: „W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się:

1) w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy, zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy – odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej;

2) w pozostałych sprawach – odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.”.

Dla mniejszych przedsiębiorców pewną trudnością przy prowadzeniu działalności w formie spółki komandytowo akcyjnej może okazać się minimalny kapitał zakładowy, który zgodnie z art. 126 § 2 k.s.h. wynosi 50 000 zł. Dla porównania, przy spółce z o.o. minimalny kapitał zakładowy wynosi jedynie 5 000 zł (co wynika z art. 154 § 1 k.s.h.).

Jak stanowi art. 127 § 1 k.s.h., firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”.”, zaś zgodnie z § 2 tego artykułu dopuszczalne jest także używanie w obrocie skrótu „S.K.A.”. Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem „spółka komandytowo-akcyjna”, co nie wyklucza zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną (art. 127 § 3 k.s.h.). Natomiast stosownie do treści art. 127 § 4 k.s.h., nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki, zaś w przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.

Kolejną niedogodnością dla wielu przedsiębiorców może być brak możliwości założenia spółki komandytowo-akcyjnej przez Internet. Możliwość rejestracji przez portal S24 ogranicza się bowiem jedynie do spółki jawnej, komandytowej, spółki z o.o. oraz prostej spółki akcyjnej. Statut spółki musi mieć formę aktu notarialnego (zgodnie z art. 131 k.s.h.), zatem z pewnością trzeba liczyć się już na samym początku z kosztami notarialnymi. Co więcej, formę aktu notarialnego muszą posiadać wszystkie zmiany w statucie, wszystkie protokoły walnych zgromadzeń oraz tzw. akty związania. Wpływa to z pewnością na zwiększenie kosztów prowadzonej działalności w porównaniu chociażby do spółki z o.o.

Ponadto, do kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki komandytowo-akcyjnej należy doliczyć ewentualne koszty prowadzenia strony internetowej. Stosownie do treści art. 5 § 5 k.s.h., spółka akcyjna i spółka komandytowo-akcyjna prowadzą własne strony internetowe i zamieszczają także na tych stronach, w miejscach wydzielonych na komunikację z akcjonariuszami, wymagane przez prawo lub ich statuty ogłoszenia pochodzące od spółek.

Z przepisów dotyczącej spółek akcyjnych, subsydiarnie stosowanych również w spółkach komandytowo-akcyjnych (zgodnie z art. 126 § 1 pkt 2 k.s.h.) wynika także obowiązek dematerializacji akcji. Zgodnie bowiem z art. 328 § 1 k.s.h. obecnie akcje nie mają formy dokumentu. Dematerializacji akcji spółki komandytowo akcyjnej można dokonać rejestrując je w rejestrze akcjonariuszy albo w depozycie papierów wartościowych. W praktyce najczęściej jest konieczne zawarcie odpowiedniej umowy z podmiotem prowadzącym elektroniczny rejestr akcjonariuszy albo depozyt, którymi są domy maklerskie, banki oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. Umowa z którymś z tych podmiotów wiąże się oczywiście z koniecznością zapłaty wynagrodzenia za świadczone usługi, co sprawia, że spółka komandytowo-akcyjna ponosi kolejny koszt.

Korzyści podatkowo-składkowe

Prawdą jest jednak, że z punktu widzenia samej optymalizacji podatkowej, dla wielu przedsiębiorców to właśnie spółka komandytowo-akcyjna może być obecnie najlepszym rozwiązaniem. Efektywne opodatkowanie komplementariusza dla przedsiębiorcy będącego małym podatnikiem CIT wynosi bowiem tu 17,3%, zaś przy spółce, która nie jest małym podatnikiem – 19% (przy 26,3% dla sp. z o.o. oraz 19,3% dla sp. k.). Również w przypadku JDG stawki efektywnego podatku są zasadniczo wyższe – 25,3% przy podatku liniowym, 40,0% przy skali oraz 17,5% na ryczałcie (jeśli przysługuje). Komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej nie ma obowiązku odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne (ZUS) oraz ubezpieczenie zdrowotne (NFZ), a także – w przypadku podmiotów o większych przychodach – brak jest obowiązku zapłaty daniny solidarnościowej. Oprócz tego, komplementariusz ma możliwość pomniejszenia własnego PIT od zysku o zapłacony przez samą spółkę CIT. Trzeba jednak mieć na uwadze fakt, iż ceną dla komplementariuszy za wymienione korzyści jest ponoszenie nieograniczonej odpowiedzialności majątkiem osobistym (analogicznie, jak wspólnicy spółki jawnej), co może okazać się zgubne w przypadku prowadzenia biznesu o dużym ryzyku.

Ryzyko zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania

Ze zmianą formy działalności gospodarczej na spółkę komandytowo-akcyjną wiąże się teoretycznie ryzyko zastosowania przez organ podatkowy klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, którą reguluje rozdział 1 Działu IIIa Ordynacji podatkowej (o.p.). Zgodnie z art. 119 § 1 o.p., czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli osiągnięcie tej korzyści, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, było głównym lub jednym z głównych celów jej dokonania, a sposób działania był sztuczny (unikanie opodatkowania). Nie wchodząc w szczegóły tej materii należy zasygnalizować, iż organ podatkowy może uznać czynności podatnika związane z osiągnięciem korzyści podatkowych (jak np. zmiana formy działalności gospodarczej) za bezskuteczne, jeśli dojdzie do wniosku, że w danych okolicznościach charakteryzowały się one sztucznością oraz sprzecznością z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej. Innymi słowy, może dojść do sytuacji, gdy fiskus stwierdzi, że dany przedsiębiorca optymalizując formę prowadzonej działalności działał w sposób sztuczny i sprzeczny z celem ustawy podatkowej, nie wskazując nawet konkretnego przepisu, który rzekomo miałby zostać naruszony. W takiej sytuacji skutki podatkowe czynności określa się na podstawie takiego stanu rzeczy, jaki mógłby zaistnieć, gdyby dokonano czynności odpowiedniej (art. 119 § 2 o.p.). Z kolei zgodnie z art. 119 § 3 o.p., za odpowiednią uznaje się czynność, której podmiot mógłby w danych okolicznościach dokonać, jeżeli działałby rozsądnie i kierował się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej sprzecznej z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu, a sposób działania nie byłby sztuczny (może ona polegać także na zaniechaniu działania). Z kolei sposób działania nie jest sztuczny, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności należy przyjąć, że podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami zastosowałby ten sposób działania w dominującej mierze z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych (art. 119c § 1 o.p.). Przedsiębiorca więc w takiej sytuacji mógłby się bronić jedynie w ten sposób, iż wykazałby organowi podatkowemu, że jego działanie (jak np. przekształcenie się w spółkę komandytowo-akcyjną) było uzasadnione z powodu innego niż cel podatkowy. Dlatego też decydując się na zmianę formy działalności gospodarczej, trzeba brać również pod uwagę to ryzyko i potrafić się przygotować na ewentualny zarzut organu podatkowego co do rzekomego braku uzasadnienia biznesowego dla takiego przekształcenia.

Podsumowanie

Korzyści podatkowe i składkowe stojące za wyborem spółki komandytowo-akcyjnej w rzeczywistości Polskiego Ładu są tylko jedną stroną medalu. W porównaniu do spółki z o.o. spółkę komandytowo-akcyjną prowadzi się trudniej, wiele dokumentów musi mieć formę aktu notarialnego, samo powstanie spółki w tej formie nie może zostać dokonane przez Internet, konieczne jest prowadzenie strony internetowej podmiotu oraz zawarcie umowy z podmiotem prowadzącym elektroniczny rejestr akcjonariuszy albo depozyt. Dodatkowo, wyższa jest kwota kapitału zakładowego (50 000 zł), zaś komplementariusz ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki własnym majątkiem. Co więcej, w przypadku spółek z o.o. istnieje spore ryzyko uznania takiego przekształcenia za sztuczne lub sprzeczne z celem ustawy podatkowej (w przypadku przechodzenia z JDG takie ryzyko jest mniejsze). Dlatego też można stwierdzić, iż wbrew pojawiającym się publikacjom internetowym, zdecydowana większość przedsiębiorców nie powinna przekształcać się w tę formę prowadzenia działalności gospodarczej. Dla pewnej części firm będzie to jednak rozwiązanie jak najbardziej korzystne – mowa tu po pierwsze o podmiotach prowadzących biznes, który nie jest obarczony wysokim ryzykiem, po drugie – osiągających dochody przynajmniej na poziomie 500 000 zł rocznie, zaś po trzecie – chcących wypłacać zyski i nie trzymać wypracowanych dochodów wyłącznie w ramach działalności. Sytuacja każdego podmiotu wymaga jednak indywidualnej analizy i przyjrzenia się danemu biznesowi od środka, dlatego nie warto podejmować takich decyzji samodzielnie, a w konsultacji ze specjalistami z zakresu księgowości, podatków i prawa.

Artykuł Spółka komandytowo-akcyjna – recepta na Polski Ład? pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.

Polski Ład podsumowanie cz. 5 – Zmiany w CIT estońskim

Krzysztof — Mon, 07 Feb 2022 20:56:27 +0000

Wprowadzenie

Od 2021 roku w Polsce funkcjonuje instytucja nazywana CIT-em estońskim, której pierwowzorem miały być uregulowania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych przyjęte w Estonii i cieszące się w tym kraju dużą popularnością wśród przedsiębiorców. Polski model CIT-u estońskiego w wielu kwestiach jednak różni się od modelu wyjściowego, gdyż posiada wiele ograniczeń jego stosowania, w związku z czym nie każdy podatnik CIT może bez problemu z niego skorzystać. Problemy te zostały dostrzeżone już w pierwszym roku stosowania tego mechanizmu w 2021 roku i w związku z tym również CIT estoński został objęty zmianami w ramach tzw. Polskiego Ładu. W niniejszej analizie zostaną przedstawione zmiany, które Polski Ład wprowadził w dotychczasowych regulacjach CIT-u estońskiego oraz ograniczenia, które w ramach tej instytucji pozostały bez zmian.

Dotychczasowe regulacje i ich wady

Jak można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów, CIT estoński, zwany ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych, jest nowoczesnym sposobem opodatkowania, który promuje inwestycje i minimalizuje formalności przy rozliczeniu podatków. Jego istotą jest brak opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych zysków, które zostały zatrzymane w spółce. W ramach CIT-u estońskiego opodatkowuje się tylko te zyski, które zostały w różny sposób wypłacone wspólnikom.

Nie omawiając jego szczegółowych zagadnień (kwestie te były kilkukrotnie poruszane w naszych biuletynach, min. w biuletynie z 07.01.2021 roku: http://okolicebiznesu.pl/pliki/Biuletyny/Biuletyn-AMJF-07_01_2021.pdf oraz w biuletynie z 10.02.2021 roku: http://okolicebiznesu.pl/pliki/Biuletyny/Biuletyn-AMJF-10_02_2021.pdf) należy dostrzec, iż dotychczasowe rozwiązania obarczone były kilkoma wadami. Pierwszą niedoskonałością polskiego modelu CIT-u estońskiego jest wysoki poziom skomplikowania regulacji (ponad 100 stron Objaśnień Ministra Finansów) – mechanizm, który w Estonii jest prosty i zrozumiały dla przedsiębiorcy, w Polsce został skomplikowany do granic możliwości. Drugą kwestią jest istnienie wielu niejednoznacznych przepisów (np. w zakresie tzw. ukrytych zysków). Trzecią wadą dotychczasowych regulacji były niewątpliwie także spore ograniczenia podmiotowe (w zakresie grup podatników mogących skorzystać z mechanizmu), przychodowe czy obowiązków ponoszenia nakładów w ramach wybranych aktywów. Kolejnym czynnikiem, który w znacznym stopniu odpychał od wybierania przez przedsiębiorców CIT-u estońskiego były również drastyczne podatki od przekształcenia. Wreszcie, sporą niedoskonałością była mała elastyczność we wchodzeniu i wychodzeniu z reżimu CIT-u estońskiego (wejść można było co do zasady jedynie do końca stycznia, zaś wyjść dopiero po 4 latach funkcjonowania w ramach tego mechanizmu).

Efektem takich uregulowań było skorzystanie z instytucji CIT-u estońskiego jedynie ponad 300 spółek w skali całego kraju w 2021 roku.

Zmiany wprowadzone przez Polski Ład

Obserwując uregulowania CIT-u estońskiego już w ramach funkcjonowania Polskiego Ładu trzeba przyznać, że od 1 stycznia 2022 roku zmienia się w tym zakresie sporo kwestii. Przepisy nadal pozostają na niesamowicie wysokim poziomie skomplikowania, jednak – co ważne – zniknęło sporo ograniczeń. Nowe regulacje dużo ułatwiają polskim podatnikom w zakresie czerpania korzyści z CIT-u estońskiego i niewątpliwie instytucja ta staje się obecnie bardziej atrakcyjna w porównaniu do 2021 roku.

Po pierwsze, CIT estoński staje się dostępny dla spółek komandytowych oraz komandytowo-akcyjnych (co jest istotne szczególnie dla spółek komandytowych, które przecież w ubiegłym roku stały się podatnikami CIT).

Po drugie, zostały znacząco złagodzone regulacje w zakresie podatku od przekształcenia oraz podatku od wyrównania różnic przejściowych. Wejście w estoński CIT wiąże się z koniecznością wyrównania wyniku bilansowego i wyniku podatkowego, zaś na takim wyrównaniu może pojawić się podatek (od korekty wstępnej). W ramach aktualnych regulacji zostaje on jednak odroczony, a ponadto istnieje nawet możliwość jego wygaśnięcia (w przypadku dostatecznie długiego funkcjonowania w reżimie mechanizmu estońskiego CIT). Jeśli zaś chodzi o podatek od przekształcenia, to dotychczas przedsiębiorca, który chcąc skorzystać z CIT-u estońskiego przekształcał się w spółkę z o.o. (z JDG lub np. spółki jawnej), musiał liczyć się z zapłatą drastycznej daniny od takiej zmiany formy działalności gospodarczej. W obecnym stanie prawnym, podatek ten wystąpi jedynie, gdy wartość podatkowa i księgowa środków trwałych będzie się różnić, tj. gdy wartość księgowa przewyższa wartość podatkową.

Po trzecie, został usunięty górny limit przychodów (100 mln złotych), który dla wielu przedsiębiorców chcących skorzystać z estońskiego CIT był dotychczas sporą barierą.

Po czwarte, niewątpliwą zmianą na plus jest większa elastyczność przystąpienia do estońskiego CIT – obecnie można to uczynić w dowolnym momencie w roku, od początku danego miesiąca (wcześniej trzeba było to uczynić w styczniu).

Po piąte, analogiczną korzyścią jest możliwość wyjścia (rezygnacji) z mechanizmu przed upływem 4 lat, na koniec danego roku podatkowego. Dzięki temu, część przedsiębiorców może zasadniczo potraktować estoński CIT jako formę eksperymentu w ramach prowadzonej działalności, gdyż bariery wejścia i wyjścia w ten reżim została bardzo uelastyczniona.

Po szóste, usunięte zostały ograniczenia inwestycyjne, które w 2021 roku stanowiły spore ograniczenie.

Po siódme, znacząco obniżono stawki podatkowe – obecnie efektywna stawka dla dużego podatnika CIT wynosi 25 % (CIT+PIT), zaś dla małego podatnika CIT – 20% (CIT+PIT).

Wreszcie po ósme, Polski Ład wprowadził w estońskim CIT możliwość kwartalnego rozliczenia VAT (do limitu sprzedaży 4 mln euro brutto rocznie), a także brak obowiązku raportowania schematów podatkowych w okresie rozliczenia estońskim CIT-em.

Ograniczenia, których Polski Ład nie zmienił

Przepisy Polskiego Ładu pozostawiły jednak pewne dotychczasowe uregulowania bez zmian. Najpoważniejszym ograniczeniem jest pozostawienie bez zmian prostej struktury, polegającej na tym, że wyłącznie spółki, których wspólnikami są osoby fizyczne i które to spółki same nie posiadają udziałów w innych spółkach, mogą być objęte estońskim CIT-em.

Kolejnym ograniczeniem, które pozostaje bez zmian jest konieczność posiadania min. 50% przychodów z działalności operacyjnej (innej niż przychody pasywne, tj. przychody z wierzytelności, odsetki, poręczeń i gwarancji, praw autorskich, praw własności przemysłowej, zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, transakcji z podmiotami powiązanymi, gdy nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub jest znikoma).

Co więcej, sprawozdanie finansowe w reżimie estońskiego CIT-u nadal musi być sporządzane zgodnie z ustawą o rachunkowości (a nie MSR).

Kolejnym bardzo poważnym ograniczeniem, którego Polski Ład nie zmienił, jest konieczność posiadania minimum 3 pełnych etatów w firmie (nieobejmujących udziałowców czy akcjonariuszy), w dodatku minimum przez 300 dni w roku lub – alternatywnie – konieczność ponoszenia miesięcznych wydatków na współpracowników (będących np. na umowach o dzieło czy umowach zlecenia), jednak wówczas gdy spółka pełni względem takich osób funkcję płatnika PIT i ZUS w wysokości minimum trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia. Trzeba jednak poczynić zastrzeżenie, iż w przypadku małego podatnika w pierwszym roku jego działalności wymóg 3 pełnych etatów zostaje obniżony do 1 pełnego etatu (analogicznie w przypadku wydatków na współpracowników obniża się do jednego przeciętnego wynagrodzenia w miesiącu).

Innymi ograniczeniami, których nie objął w ramach estońskiego CIT-u Polski Ład są sytuacje podatników utworzonych w wyniku niektórych reorganizacji (a więc przede wszystkim połączenia, przekształcenia czy aportu), poza sytuacją przekształcenia, a ponadto sytuacje gdy sama spółka została podzielona wniosła do innego podmiotu przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa bądź inne składniki majątku o wartości powyżej 10 tysięcy euro. W wymienionych wyżej przypadkach podatnicy nie będą mogli skorzystać z estońskiego CIT-u w danym roku podatkowym utworzenia (podziału, wniesienia wkładu) oraz w roku kolejnym – nie krócej niż 24 miesiące.

Raz jeszcze trzeba zasygnalizować, że sytuacjami tymi nie są objęte przekształcenia – dlatego też przedsiębiorca będący na JDG czy też prowadzący działalność w formie spółki osobowej może bez żadnych przeszkód przekształcić się np. do spółki komandytowej lub spółki z o.o. i od razu korzystać z estońskiego CIT-u.

Podsumowanie

Polski Ład niewątpliwie bardzo uprościł mechanizm wejścia i wyjścia w ramach estońskiego CIT-u. Mimo że przepisy są nadal dosyć skomplikowane, to jednak sama instytucja staje się dużo bardziej atrakcyjnym rozwiązaniem z punktu widzenia biznesu. Obniża ona efektywny podatek, a przy okazji jest obecnie dostępna dla szerszej grupy podatników. Podmiotami uprawnionymi nie są już teraz wyłącznie spółki kapitałowe, ale także spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne. Co więcej, usunięto bądź złagodzono sporo dotychczasowych ograniczeń w zakresie przychodów, inwestycji i zobowiązań podatkowych. Nadal jednak część rozwiązań pozostała bez zmian, co w obliczu tak wielkiej reformy prawa podatkowego można uznać za spory mankament.

Źródła:

https://www.podatki.gov.pl/cit/estonski-cit/

https://www.podatki.gov.pl/media/7376/estonski_cit_2-0_praktyczny_przewodnik_dla_biznesu.pdf

Michał Wilk, Biznes po Polskim Ładzie (materiały z kursu)

https://www.gov.pl/web/finanse/estonski-cit

Artykuł Polski Ład podsumowanie cz. 5 – Zmiany w CIT estońskim pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.

Polski Ład podsumowanie cz. 4 – Zmiany w zakresie ryczałtu i karty podatkowej

Krzysztof — Mon, 07 Feb 2022 20:53:45 +0000

Wprowadzenie

Zmiany spowodowane wejściem od 1 stycznia 2022 roku pakietu nowelizacji prawno-podatkowych nazywanych Polskim Ładem wymuszają na wielu przedsiębiorcach zastanowienie się nad dalszym modelem biznesowym prowadzonej działalności oraz kwestią optymalizacji podatkowej. Dotyczy to w szczególności osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą będących podatnikami PIT. W poprzednich częściach sygnalizowany był już problem zwiększenia się obciążeń podatkowych dla osób rozliczających się podatkiem liniowym oraz na skali podatkowej (szerzej na ten temat w poniższym artykule: http://okolicebiznesu.pl/polski-lad-wprowadzenie-i-mapa-zmian-ograniczenia-w-amortyzacji-dla-nieruchomosci-inwestycyjnych/#more-961). Oprócz podatku liniowego (19%) oraz skali podatkowej (17%/32%), formami dostępnymi dla przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą był ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (przy limicie 2 mln euro przychodów za poprzedni rok obrotowy) oraz karta podatkowa. Od 2022 roku zasadniczo możliwość skorzystania z karty podatkowej będzie wyłączona dla podatników, którzy nie korzystali dotychczas z tej formy opodatkowania. Z kolei w ramach ryczałtu nastąpiły pewne korzystne dla podatników zmiany, które zapewne spowodują zwiększenie popularności tej formy opodatkowania.

Zmiany w ryczałcie

Już dotychczas ryczałt od przychodów ewidencjonowanych był jedną z chętniej wykorzystywanych form opodatkowania przez przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Wynikało to z niższej efektywnej stawki opodatkowania w porównaniu z pozostałymi formami. Przy podatku liniowym było to 21,8%, przy skali podatkowej – 32,0%, natomiast właśnie przy ryczałcie – jedynie 18,9%. Na popularność ryczałtu znacząco też wpłynęło podniesienie do 2 mln euro górnego limitu kwoty przychodów za poprzedni rok obrotowy uprawniającą do stosowania tej formy, a także „odblokowanie” wielu innych rodzajów działalności gospodarczej i zawodów dla ryczałtu (obecnie wyłączenie z możliwości stosowania ryczałtu obejmuje tylko apteki, kantory, handel częściami akcesoriami do pojazdów mechanicznych, wytwarzanie wyrobów akcyzowych (z wyjątkiem wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii)).

Dzięki zmianom w Polskim Ładzie podatnicy będą mogli skorzystać z niższych stawek ryczałtu na niektóre rodzaje działalności gospodarczej, co biorąc pod uwagę samą wysokość podatku jest oczywiście korzystne, jednak przy zestawieniu ze zmianami w zakresie składki zdrowotnej jedynie zmniejsza jej negatywne konsekwencje). Przykładowo z 15% do 12% zmniejszona została stawka ryczałtu w zakresie IT (obejmująca programowanie, doradztwo, zarządzanie siecią i systemami informatycznymi oraz wydawanie gier i oprogramowania), a z 17% (poza wolnymi zawodami) / 15% (w ramach wolnych zawodów) do 14% – w zakresie usług opieki zdrowotnej (PKWiU 86) oraz w zakresie usług architektonicznych i inżynierskich, badań i analiz technicznych i projektowania specjalistycznego. Oprócz tego Polski Ład wprowadził obowiązek rozliczania najmu prywatnego w formie ryczałtu – zmiana ta wejdzie jednak dopiero od 1 stycznia 2023 roku i będzie szerzej omówiona w osobnej analizie dotyczącej rynku nieruchomości

Aktualne stawki ryczałtu

Zatem w 2022 roku stawki ryczałtu przedstawiają się następująco:

17% – przychody ewidencjonowane osiągane w zakresie wolnych zawodów: tłumaczy, adwokatów, notariuszy, radców prawnych, biegłych rewidentów, księgowych, agentów ubezpieczeniowych, agentów oferujących ubezpieczenia uzupełniające, brokerów reasekuracyjnych, brokerów ubezpieczeniowych, doradców podatkowych, doradców restrukturyzacyjnych, maklerów papierów wartościowych, doradców inwestycyjnych, agentów firm inwestycyjnych oraz rzeczników patentowych

15% – ze świadczenia usług:

1. reprodukcji komputerowych nośników informacji (PKWiU 18.20.30.0)

2. pośrednictwa w:

· sprzedaży motocykli oraz części i akcesoriów do nich (PKWiU 45.40.40.0),

· sprzedaży hurtowej (PKWiU grupa 46.1),

3. magazynowania i przechowywania cieczy i gazów (PKWiU 52.10.12.0), magazynowania i przechowywania towarów w strefach wolnocłowych (PKWiU ex 52.10.19.0), parkingowych (PKWiU 52.21.24.0), obsługi centrali wzywania radio-taxi (PKWiU ex 52.21.29.0), pilotowania na wodach morskich i przybrzeżnych (PKWiU ex 52.22.13.0), pilotowania na wodach śródlądowych (PKWiU ex 52.22.14.0)

4. licencyjnych związanych z:

nabywaniem praw do książek, broszur, ulotek, map itp. (PKWiU 58.11.60.0),
nabywaniem praw do korzystania z wykazów i list (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.30.0),
nabywaniem praw do czasopism i pozostałych periodyków (PKWiU 58.14.40.0),
nabywaniem praw do czasopism i pozostałych periodyków (PKWiU 58.14.40.0),
nabywaniem praw do korzystania z gier komputerowych (PKWiU 58.21.40.0),
nabywaniem praw do korzystania z programów komputerowych (PKWiU 58.29.50.0),

5. związanych ze sprzedażą miejsca reklamowego w wykazach i listach (np. adresowych, telefonicznych) (PKWiU 58.12.40.0),

6. przetwarzania danych (PKWiU ex 63.11.1), przesyłania strumieni wideo przez Internet (PKWiU 59.11.25.0), przesyłania strumieni audio przez Internet (PKWiU 59.20.36.0), agencji informacyjnych (PKWiU 63.91.1) oraz pozostałych w zakresie informacji, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 63.99),

7. finansowych i ubezpieczeniowych (PKWiU sekcja K), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

8. związanych z obsługą nieruchomości, świadczonych na zlecenie (PKWiU 68.3),

9. prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego (PKWiU dział 69), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

10. firm centralnych (head office); usług doradztwa związanych z zarządzaniem (PKWiU ex dział 70), z wyjątkiem usług doradztwa związanych z zarządzaniem rynkiem rybnym (PKWiU 70.22.16.), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

11. reklamowych; usług badania rynku i opinii publicznej (PKWiU dział 73),

12. fotograficznych (PKWiU 74.2),

13. tłumaczeń pisemnych i ustnych (PKWiU 74.3), innych niż świadczone w ramach wolnych zawodów,

14. związanych z zatrudnieniem (PKWiU dział 78),

15. przez organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych oraz pozostałych usług rezerwacji i usług z nią związanych (PKWiU dział 79),

16. detektywistycznych i ochroniarskich (PKWiU dział 80), z wyjątkiem robót związanych z instalowaniem systemów przeciwpożarowych i przeciwwłamaniowych z późniejszym monitoringiem,

17. obsługi nieruchomości wykonywanych na zlecenie, polegających m.in. na utrzymaniu porządku w budynkach, kontroli systemów ogrzewania, wentylacji, klimatyzacji, wykonywaniu drobnych napraw (PKWiU 81.10.10.0), dezynfekcji i tępienia szkodników (PKWiU 81.29.11.0), związanych ze wspomaganiem prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 82.9), centrów telefonicznych (call center) (PKWiU 82.20.10.0), powielania (PKWiU 82.19.11.0), związanych z organizowaniem kongresów, targów i wystaw (PKWiU 82.30),

18. w zakresie pomocy społecznej bez zakwaterowania (PKWiU ex dział 88), z wyłączeniem usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie odwiedzania i pomocy domowej świadczonych osobom niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.14), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej świadczonych osobom dorosłym niepełnosprawnym (PKWiU 88.10.15), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi, z wyłączeniem opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi (PKWiU 88.91.11), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania w zakresie opieki dziennej nad dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną (PKWiU 88.91.12), usług pomocy społecznej bez zakwaterowania świadczonych przez opiekunki do dzieci (PKWiU 88.91.13), pozostałych usług pomocy społecznej bez zakwaterowania, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 88.99.19),

19. kulturalnych i rozrywkowych (PKWiU dział 90),

20. związanych ze sportem, rozrywką i rekreacją (PKWiU dział 93);

14% – ze świadczenia usług:

1. w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86),

2. architektonicznych i inżynierskich; usług badań i analiz technicznych (PKWiU dział 71),

3. w zakresie specjalistycznego projektowania (PKWiU 74.1);

12,5% – od nadwyżki ponad kwotę 100.000 zł z tytułu:

1. o którym mowa w art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, tj. z tytułu otrzymanych lub postawionych do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniędzy i wartości pieniężnych oraz wartości otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze,

2. o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 updof, tj. z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą,

3. świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55),

4. świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1),

5. wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72),

6. wynajmu i dzierżawy:

samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0),
pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1),
środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0),
środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0),
pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0),
kontenerów (PKWiU 77.39.12.0),
motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0),
własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40),

7. świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87)

12% – ze świadczenia usług:

1. związanych z wydawaniem:

pakietów gier komputerowych (PKWiU ex 58.21.10.0), z wyłączeniem publikowania gier komputerowych w trybie on-line,
pakietów oprogramowania systemowego (PKWiU 58.29.1),
pakietów oprogramowania użytkowego (PKWiU 58.29.2),
oprogramowania komputerowego pobieranego z Internetu (PKWiU ex 58.29.3), z wyłączeniem pobierania oprogramowania w trybie on-line,

2. związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego (PKWiU 62.02.10.0), związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1), objętych grupowaniem „Oryginały oprogramowania komputerowego” (PKWiU 62.01.2), związanych z doradztwem w zakresie oprogramowania (PKWiU ex 62.02), w zakresie instalowania oprogramowania (PKWiU ex 62.09.20.0), związanych z zarządzaniem siecią i systemami informatycznymi (PKWiU 62.03.1);

10% – przychodów ze świadczenia usług w zakresie kupna i sprzedaży nieruchomości na własny rachunek (PKWiU 68.10.1)

8,5% – z:

1. przychodów z działalności usługowej, w tym przychodów z działalności gastronomicznej w zakresie sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, z zastrzeżeniem pkt 1-4 oraz 6-8,

2. przychodów ze świadczenia usług związanych ze zwalczaniem pożarów i zapobieganiem pożarom (PKWiU 84.25.11.0),

3. przychodów ze świadczenia usług w zakresie edukacji (PKWiU dział 85),

4. przychodów ze świadczenia usług związanych z działalnością bibliotek, archiwów, muzeów oraz pozostałych usług w zakresie kultury (PKWiU dział 91),

5. przychodów z działalności polegającej na wytwarzaniu przedmiotów (wyrobów) z materiału powierzonego przez zamawiającego,

6. prowizji uzyskanej przez komisanta ze sprzedaży na podstawie umowy komisu,

7. prowizji uzyskanej przez kolportera prasy na podstawie umowy o kolportaż prasy,

8. przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 12 ustawy o podatku dochodowym;

8,5% – do kwoty 100.000 zł z tytułu:

3. świadczenia usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU dział 55),

4. świadczenia usług wynajmu i obsługi nieruchomości własnych lub dzierżawionych (PKWiU 68.20.1),

5. wykonywania usług w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych (PKWiU dział 72),

6. wynajmu i dzierżawy:

samochodów osobowych i furgonetek, bez kierowcy (PKWiU 77.11.10.0),
pozostałych pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli), bez kierowcy (PKWiU 77.12.1),
środków transportu wodnego bez załogi (PKWiU 77.34.10.0),
środków transportu lotniczego bez załogi (PKWiU 77.35.10.0),
pojazdów szynowych (bez obsługi) (PKWiU 77.39.11.0),
kontenerów (PKWiU 77.39.12.0),
motocykli, przyczep kempingowych i samochodów z częścią mieszkalną, bez kierowcy (PKWiU 77.39.13.0),
własności intelektualnej i podobnych produktów z wyłączeniem prac chronionych prawem autorskim (PKWiU 77.40),

7. świadczenia usług pomocy społecznej z zakwaterowaniem (PKWiU dział 87);

5,5%:

1. z działalności wytwórczej, robót budowlanych lub w zakresie przewozów ładunków taborem samochodowym o ładowności powyżej 2 ton

2. uzyskane prowizje z działalności handlowej w zakresie sprzedaży jednorazowych biletów komunikacji miejskiej, znaczków do biletów miesięcznych, znaczków pocztowych, żetonów i kart magnetycznych do automatów

3. z odpłatnego zbycia świadectw pochodzenia, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

3%:

1. z działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%

2. z działalności usługowej w zakresie handlu

3. ze świadczenia usług związanych z produkcją zwierzęcą (PKWiU 01.62.10.0)

4. z działalności rybaków morskich i zalewowych w zakresie sprzedaży ryb i innych surowców pochodzących z własnych połowów, z wyjątkiem sprzedaży konserw oraz prezerw z ryb i innych surowców z połowów

5. o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2, 5-10 i 19-22 ustawy o podatku dochodowym,

6. z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku wykorzystywanych w pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z tej działalności gospodarczej, a pomiędzy pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składnik majątku został wycofany z działalności, i dniem jego zbycia nie upłynęło sześć lat, będących:

środkami trwałymi podlegającymi ujęciu w wykazie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa, ustalona zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie przekracza 1.500 zł,
składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych.
z odpłatnego zbycia ruchomych składników majątku przedsiębiorstwa w spadku;

2% – ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, o których mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ograniczenia w przejściu na ryczałt pracowników prowadzących działalność gospodarczą

Polski Ład w ramach nowelizacji ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej: „ustawa ryczałtowa”) wprowadził też jednak ograniczenie polegające na braku możliwości przejścia na ryczałt pracownika etatowego (zatrudnionego na podstawie umowy o pracę), jeśli pracownik ten wykonywałby w ramach działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem czynności odpowiadające czynnościom wykonywanym na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Mowa tu o przepisie art. 8 ust. 2 ustawy ryczałtowej, który zgodnie z aktualnym brzmieniem stanowi:

„Jeżeli podatnik prowadzący działalność samodzielnie lub w formie spółki, który wybrał opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, uzyska z tej działalności przychody ze sprzedaży towarów handlowych lub wyrobów lub ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:

1) wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub

2) wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym

– w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i, poczynając od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego, opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.”.

Jeśli zatem pracownik do końca 2021 przestał świadczyć na rzecz pracodawcy dane usługi opodatkowane ryczałtem, to nie będzie mógł rozliczać takich usług ryczałtem w ramach własnej działalności gospodarczej przez cały rok podatkowy 2022 (będzie musiał zastosować zasady ogólne (podatek liniowy) z możliwością przejścia na ryczałt dopiero od 1 stycznia 2023 roku). W przypadku rozwiązania umowy o pracę i przejścia na własną działalność gospodarczą już w 2022 roku, możliwość przejścia takiego byłego pracownika na ryczałt nastąpi dopiero od 1 stycznia 2024 roku. Zatem w przypadku pracowników chcących przejść na własną działalność gospodarczą, bezpośrednie przejście na ryczałt nie będzie możliwe (jeśli będzie to działalność odpowiadająca rodzajowi świadczeń wykonywanych w ramach umowy o pracę). Takie osoby będą musiały co do zasady jeden rok rozliczać się na podatku liniowym, a dopiero w kolejnym roku pojawi się możliwość rozliczenia w formie ryczałtu. Warto podkreślić, iż opisywana sytuacja dotyczy podatników, które prowadząc działalność nie mają już jednocześnie statusu pracownika.

Koniec z kartą podatkową – czy dla wszystkich?

Bardzo negatywną zmianą wprowadzoną przez Polski Ład jest co do zasady likwidacja możliwości rozliczania się przez nowych podatników w formie karty podatkowej. Wynika to z art. 65 ust. 1 ustawy wprowadzającej Polski Ład (pełny tekst ustawy: https://dziennikustaw.gov.pl/D2021000210501.pdf?fbclid=IwAR1pDFb6o0RUY1-fYWznqqGfD1fpWyeUqy6MiLF8q6mZpqMHCn-yBiI0It8), który stanowi:

„Z dniem 1 stycznia 2022 r. podatnicy tracą prawo do złożenia wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, o którym mowa w art. 29 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 9 (chodzi o ustawę ryczałtową), w brzmieniu dotychczasowym.”.

Stosownie do treści przepisu art. 29 ust. 1 ustawy ryczałtowej: „Jeżeli do dnia 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej, nie złożył oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych albo oświadczenia o wyborze opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym albo nie zawiadomił na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z tej formy opodatkowania, uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie; zawiadomienie to podatnik może złożyć na podstawie przepisów ustawy o CEIDG.”.

Mimo to, karta podatkowa nie znika całkowicie – Polski Ład bowiem przewidział pewną zasadę praw słusznie nabytych przez osoby, które dotychczas rozliczały się w ramach tej formy opodatkowania. Zgodnie z art. 65 ust. 2 ustawy wprowadzającej Polski Ład: „Wnioski o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 9, w brzmieniu dotychczasowym, uwzględnione w decyzji ustalającej wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej za 2021 r. zachowują moc po dniu poprzedzającym wejście w życie niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem art. 29 ust. 1, art. 36 i art. 40 ustawy zmienianej w art. 9, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.”.

Niestety, możliwość wynikająca z art. 65 ust. 2 ustawy wprowadzającej Polski Ład nie jest możliwa do zastosowania przez wszystkich podatników korzystających do tej pory z karty podatkowej. W grupie pokrzywdzonych znajduje się tu przede wszystkim sektor ochrony zdrowia, a więc m.in. lekarze, stomatolodzy lub weterynarze, którzy wykonują swoje usługi na rzecz przedsiębiorców (np. w ramach kontraktów ze szpitalami czy przychodniami). Wynika ona ze zmian w objaśnieniach do zał. nr 3 ustawy o ryczałcie w zakresie m.in. lekarzy i lekarzy dentystów (część VIII załącznika, pkt 3 objaśnień) oraz lekarzy weterynarii (część IX załącznika, pkt 5 objaśnień), stanowiących iż: „Stawki nie dotyczą działalności wykonywanej na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej.”. Zasadniczo więc takie osoby powinny do 20 lutego 2022 roku złożyć wnioski o przejściu na ryczałt, oczywiście pod warunkiem, że w konkretnym przypadku będzie to najbardziej korzystne podatkowo (z reguły właśnie przejście na ryczałt będzie najlepszym wyborem).

Podsumowanie

Zmiany w ryczałcie i karcie podatkowej mają dwojaki charakter. W przypadku ryczałtu zasadniczo możemy mówić o zmianach pozytywnych, choć ich korzyści niwelowane są przez nowy mechanizm rozliczania składki zdrowotnej. Nadal jednak to zasadniczo przy ryczałcie wystąpi najniższe efektywne opodatkowanie (na poziomie 21,6%, przed Polskim Ładem: 19,9%), co powoduje, że co do zasady jest on korzystniejszy niż podatek liniowy (efektywny podatek na poziomie 26,9%, przed Polskim Ładem: 21,8%) czy skala podatkowa (podatek efektywny na poziomie 38,8%, przed Polskim Ładem: 32,0%).O korzyściach mogą mówić zwłaszcza podatnicy z branży IT, gdzie stawka ryczałtu została obniżona z 15% do 12% czy też usług opieki zdrowotnej bądź usług architektonicznych i inżynierskich, gdzie stawka ryczałtu została obniżona nawet z 17% do 14%. Niewątpliwie negatywną zmianą jest likwidacja karty podatkowej dla nowych podatników oraz jej ograniczenie w przypadku niektórych kategorii podatników dotychczas korzystających z tej formy opodatkowania. W większości przypadków spowoduje to przejście takich osób na ryczałt, zatem za jeden z efektów Polskiego Ładu należy uznać z pewnością dalszy wzrost tej formy opodatkowania.

Źródła:

https://www.podatki.gov.pl/polski-lad/

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-ryczalt-od-przychodow-ewidencjonowanych-stawki

Michał Wilk, Biznes po Polskim Ładzie (materiały z kursu)

https://www.prawo.pl/podatki/ryczalt-od-przychodow-w-2022-roku-byly-pracodawca,512653.html

Artykuł Polski Ład podsumowanie cz. 4 – Zmiany w zakresie ryczałtu i karty podatkowej pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.

Polski Ład – wprowadzenie i mapa zmian. Ograniczenia w amortyzacji dla nieruchomości inwestycyjnych

Krzysztof — Tue, 30 Nov 2021 22:18:54 +0000

Wprowadzenie

23 listopada 2021 roku w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa nowelizująca, która wprowadziła obszerny pakiet zmian, tzw. Polski Ład (Dz. U. z 2021 r., poz. 2105). Oznacza to, że zachowany został minimalny okres vacatio legis, wynoszący w niekorzystnych dla obywateli zmianach podatkowych przynajmniej 30 dni (pełny tekst ustawy dostępny jest pod adresem: https://dziennikustaw.gov.pl/D2021000210501.pdf). W konsekwencji, większość zmian odnoszących się do przedsiębiorców i obywateli nieprowadzących działalności gospodarczej (głównie o charakterze podatkowym) wejdzie w życie już od 1 stycznia 2022 roku.

Czasu na zmiany organizacyjne pozostało zatem bardzo mało, w niektórych przypadkach też nie będzie się dało zbytnio zmienić modelu biznesowego, gdyż nowe przepisy często są mało elastyczne i nie uwzględniają wielu praktycznych aspektów prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego też, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych klientów, w związku z pojawiającymi się wątpliwościami w wielu kwestiach, będziemy przedstawiać na bieżąco kolejne analizy dotyczące poszczególnych zagadnień szczegółowych w zakresie podatkowego Polskiego Ładu, który najbardziej dotknie przedsiębiorców i ich pracowników. W pierwszych częściach zostaną omówione tematy odnoszące się do zmian w PIT i składce zdrowotnej, a także ryczałcie i karcie podatkowej. Kolejne analizy będą dotyczyły zmian w CIT (m.in. ukrytej dywidendy, estońskiego CIT po zmianach, podatku minimalnego czy polskiej spółki holdingowej). W ostatniej części opisującej zmiany, przedstawiona zostaną inne, istotne dla biznesu zmiany podatkowe (m.in. z zakresu najmu, pogorszenia zasad opodatkowania leasingowanego majątku czy nowych limitów transakcji gotówkowych w relacjach B2B oraz w relacjach z konsumentami). Następnie, już po wyjaśnieniu głównych zmian podatkowych skupimy się na praktycznych aspektach prowadzonej działalności gospodarczej i zastanowieniu się jakie działania pomogą zoptymalizować obciążenia podatkowe po wejściu w życie Polskiego Ładu.

Niniejsza, pierwsza część otwiera serię analiz związaną z szeroko pojętym Polskim Ładem. Zostanie w niej przedstawiona pewna mapa zmian podatkowych, które będą istotne dla przedsiębiorców. Zostaną też przedstawione przykładowe porównania wpływu nowych regulacji na pracowników i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą. Na końcu omówiony zostanie dosyć istotny dla sporej części naszych klientów temat ograniczeń w amortyzacji nieruchomości inwestycyjnych, które mogą niestety bardzo negatywnie wpłynąć na działalność prowadzoną w tym zakresie.

Kogo dotyczy Polski Ład? Mapa zmian (w dużym skrócie)

Na wstępie trzeba zaznaczyć, iż Polski Ład obejmuje bardzo szeroki zakres zmian, w którym część podatkowa jest tylko jednym z tzw. filarów (więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie rządowej: https://www.gov.pl/web/polski-lad). W ramach tej i kolejnych analiz skupiać się będziemy głównie na zmianach podatkowych i okołopodatkowych, które w sposób szczególny dotkną biznesu po 1 stycznia 2022 roku.

Przechodząc już zatem stricte do podatkowego Polskiego Ładu, wprowadzonego ustawą przywoływaną na wstępie, należy stwierdzić, iż zmiany dotyczą głównie podatków dochodowych (PIT, CIT) oraz składki zdrowotnej. Oprócz tego możemy zauważyć zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług (VAT), Ordynacji podatkowej (o.p.), Kodeksie karnym skarbowym (KKS), ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Polski Ład obejmuje zarówno zmiany w istniejących już regulacjach, jak również wprowadza zupełnie nowe instytucje (m.in. podatek minimalny).

Bezpośrednio zmiany związane z wejściem Polskiego Ładu obejmą bezpośrednio prawie wszystkich obywateli (czy to przedsiębiorców, czy osób, które nie prowadzą własnej działalności gospodarczej, np. pracowników czy zleceniobiorców), a pośrednio praktycznie wszystkich. Nawet bowiem jeśli pewnej grupy obywateli nie obejmą w sposób bezpośredni nowe przepisy, to jednak ogromny transfer pieniężny z pewnych grup obywateli do innych z pewnością przełoży się na życie codzienne osób teoretycznie nieobjętych zmianami (chociażby poprzez rosnącą inflację i odczuwany wzrost cen produktów i usług. Niestety szczególnie negatywnie skutki Polskiego Ładu odczują przedsiębiorcy – zwłaszcza funkcjonujący w formie jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG) na podatku liniowym (a zatem bardzo duża część przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w Polsce). Oprócz tego zmiany wpłyną także na działalność spółek (m.in. komandytowych, z o.o., czy akcyjnych – z uwagi na szerokie zmiany w zakresie CIT obejmujące np. tzw. ukrytą dywidendę, oskładkowanie NFZ „powołań”, nowy estoński CIT, podatek minimalny czy specyficzne opodatkowanie holdingu). Zmiany dotyczą też pracodawców, którzy zatrudniają pracowników w sposób nielegalny, gdyż po wejściu Polskiego Ładu sankcje z tego tytułu ulegną znacznemu zaostrzeniu. Inne zmiany obejmują m.in. kwestie nowych limitów płatności gotówkowych, zmiany wymierzone stricte w branżę nieruchomościową (o czym będzie jeszcze mowa w dalszej części), istotne zmiany dotyczące leasingu, wprowadzenie takich instytucji jak tymczasowe zajęcie nieruchomości czy nabycie sprawdzające, a także szereg zmian dotyczących podatku u źródła, cen transferowych. Zmiany bardzo mocno wpłyną także na profesjonalistów podatkowych – księgowych, biegłych rewidentów, doradców podatkowych, adwokatów czy radców prawnych, przygotowujących nie tylko siebie, lecz również i swoich klientów, do nowej rzeczywistości podatkowej.

Jak zmiany wpłyną na pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę oraz przedsiębiorców na JDG?

W przypadku pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę możemy przyjąć pewien uproszczony schemat jak poniżej (nie może być on jednak stosowany wobec każdego pracownika, gdyż nie uwzględnia wielu czynników takich jak choćby wiek pracownika czy koszty uzyskania przychodu w przypadku zamieszkania poza miejscem pracy):

Jak więc można dostrzec, pozytywne zmiany obejmą jedynie pracowników najmniej zarabiających, przy średnich zarobkach zmiany będą neutralne (głównie dzięki stosowanemu mechanizmowi ulgi dla klasy średniej), natomiast przy wyższych pensjach, pracownicy będą niestety otrzymywać do wypłaty niższą kwotę niż dotychczas. Raz jeszcze trzeba podkreślić, iż są to obliczenia przykładowe, a analiza dotycząca konkretnego pracownika powinna być dokonywana w sposób indywidualny (gdzie mogą być uwzględnione takie czynniki jak np. wspólne rozliczanie się małżonków, ulga w przypadku rodziny 4+ itp.)

Jeśli chodzi o przedsiębiorców na JDG prowadzących działalność na skali podatkowej, sytuacja (w dużym uproszczeniu) przedstawia się następująco:

Ponownie widać, że przy większych dochodach negatywne konsekwencje dla takich przedsiębiorców będą dużo większe. Jednakże także przy niższych dochodach nie zawsze mniejszy dochód będzie powodował mniejsze straty. Mechanizm w tym przypadku jest trochę bardziej skomplikowany i wynika głównie ze specyficznego wpływu ulgi dla klasy średniej, które to zagadnienie będzie jeszcze omawiane bardziej szczegółowo w kolejnych analizach.

Z kolei w przypadku przedsiębiorców na JDG prowadzących działalność na podatku liniowym, stracą niestety praktycznie wszyscy (w mniejszym lub większym stopniu). Im większe dochody, tym strata będzie oczywiście większa. W uproszczeniu więc schemat dla tej grupy przedsiębiorców przedstawia się następująco:

Biorąc pod uwagę przedstawione przykłady można zdecydowanie stwierdzić, iż to, co będzie opłacalne w konkretnym przypadku będzie zależało od indywidualnych konsultacji i kalkulacji oraz oceny sytuacji danego podatnika (nie ma jednej odpowiedzi dla wszystkich). Przy niższych dochodach co do zasady opłacalnymi będą umowa o pracą bądź JDG na skali podatkowej. Przy wyższych natomiast mniejsze straty będą przy przejściu na podatek liniowy. Innymi rozwiązaniami, które mogą bardzo korzystnie wpłynąć na optymalizację podatkową (choć nie u każdego będą możliwe do zastosowania), są przejście na ryczałt, założenie spółki (zwłaszcza z o.o., ale także komandytowej czy komandytowo-akcyjnej) przez osoby na JDG, czy też skorzystanie z karty podatkowej (która jednak de facto zanika w prawie podatkowym).

Niekorzystne zmiany ograniczające koszty z tytułu amortyzacji

Obecnie zarówno podatnicy PIT, jak i CIT mają możliwość amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Po zmianach wynikających z Polskiego Ładu, nie będą podlegały amortyzacji nieruchomości mieszkalne i prawa majątkowe o charakterze mieszkalnym (spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej) wykorzystywane przez podatnika na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, wydzierżawione albo wynajmowane. Według resortu finansów, „możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wynajmowanych mieszkań, szczególnie z rynku wtórnego, powoduje, że dochody uzyskiwane z tego tytułu są w obowiązującym stanie prawnym bardzo często nieopodatkowane, bowiem odpisy amortyzacyjne dokonywane od tych składników zmniejszają dochód do opodatkowania do takiego poziomu, że podatek dochodowy nie występuje”. Podatnicy PIT mają równocześnie możliwość amortyzacji wynajmowanych nieruchomości mieszkalnych, dzięki czemu mogą z tego tytułu obniżać dochód do opodatkowania. Z kolei po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, mogą je sprzedać bez obowiązku w podatku dochodowym (co wynika art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o PIT). Natomiast sprzedaż przed upływem tego okresu, pozwala na skorzystanie z tzw. ulgi mieszkaniowej (gdy dochód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości został przeznaczony na własny cel mieszkaniowy, np. zakup nowego mieszkania, bądź jego remont). W konsekwencji, zdaniem MF nieruchomości mieszkaniowe korzystają z podwójnych preferencji w podatku PIT. Naczelnym postulatem resortu finansów w tym zakresie jest bowiem cel, aby budynki i lokale mieszkalne zaspokajały przede wszystkim potrzeby mieszkaniowe obywateli”. Gdy zmiany wejdą w życie, nie będzie już można amortyzować nieruchomości mieszkalnych ani praw majątkowych o charakterze mieszkalnym, co niekorzystnie wpłynie na sytuację wynajmujących domy i lokale mieszkalne oraz indywidualnych przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą we własnym domu lub mieszkaniu. Z drugiej strony, wciąż możliwa będzie amortyzacja części nieruchomości, jeżeli będzie wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, wynajmowana lub wydzierżawiana. Przy czym będzie to dotyczyć budynków i lokali użytkowych. Jeśli chodzi o CIT, to analogicznie przy PIT wyłączona będzie możliwość amortyzacji nieruchomości i praw majątkowych o charakterze mieszkalnym.

Poza brakiem amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych, kolejną bardzo negatywną zmianą będzie ograniczenie odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości należących do spółek nieruchomościowych. Generalnie rzecz ujmując, spółki nieruchomościowe to podmioty, inne niż osoby fizyczne, których głównym źródłem przychodów oraz dochodów są posiadane przez nie nieruchomości (definicja spółki nieruchomościowej zawarta jest w art. 5a pkt 49 ustawy o PIT oraz art. 4a pkt 35 ustawy o CIT). Po wejściu w życie podatkowego Polskiego Ładu, odpisy amortyzacyjne do celów podatkowych w spółkach nieruchomościowych nie będą mogły być wyższe niż odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości, a więc jeżeli spółka nieruchomościowa obniży stawkę amortyzacyjną dla celów bilansowych, to będzie musiała to zrobić również dla celów podatkowych. Zgodnie z treścią art. 22 ust. ustawy o PIT oraz art. 15 ust. 6 ustawy o CIT, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o ustawy o PIT i art. 16a-16m ustawy o CIT (z uwzględnieniem art. 23 ustawy o PIT i art. 16 ustawy o CIT). Jak wynika z nowych regulacji, w przypadku spółek nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) nie będą mogły być w roku podatkowym wyższe niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki. W uzasadnieniu do ustawy wyjaśniono przy tym, iż: „celem tej zmiany jest zmniejszenie różnic między wysokością wykazywanego przez spółkę dochodu przed jego opodatkowaniem a wartością wykazywanego – za ten sam okres – zysku brutto (zysku przed obciążeniem podatkiem dochodowym)”. Ministerstwo Finansów stoi przy tym na stanowisku, że „zasady ustalania wysokości odpisów amortyzacyjnych od nieruchomości dla celów bilansowych są bardziej zindywidualizowane, bo zgodnie z art. 32 i 33 ustawy o rachunkowości przy ustalaniu okresu amortyzacji i rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, na określenie którego wpływają w szczególności:

liczba zmian, na których pracuje środek trwały,
tempo postępu techniczno-ekonomicznego,
wydajność środka trwałego mierzona liczbą godzin jego pracy lub liczbą wytworzonych produktów albo innym właściwym miernikiem,
prawne lub inne ograniczenia czasu używania środka trwałego.”.

Zatem nawet gdy obiektywne ekonomiczne przesłanki przemawiać będą za stosowaniem przez podatnika, przy określeniu jego wyniku finansowego, obniżonej stawki amortyzacyjnej dla danego środka trwałego będącego nieruchomością, to również w celu określenia dochodu i podatku dochodowego będzie musiał stosować tę obniżoną stawkę amortyzacyjną, przez co koszty prowadzonej działalności będą niższe, a to z kolei będzie implikowało wzrost dochodu i przez to – wyższą kwotę podatku. Oczywiście spółki nieruchomościowe dotknie także znacząco brak możliwości amortyzacji budynków i lokali mieszkalnych, opisywany w poprzednim akapicie.

Podsumowanie

Od 1 stycznia 2022 roku polski biznes wejdzie w nową rzeczywistość podatkową związaną z Polskim Ładem. Zmiany odczuje praktycznie każdy, nawet jeśli teoretycznie nie powinny one wpłynąć na jego życie w sposób bezpośredni (gdyż uderzenie w sektor prywatny będzie miało wpływ na podniesienie cen towarów i usług). Najbardziej stracą niestety przedsiębiorcy prowadzący swój biznes w ramach JDG, także pracownicy zarabiający większe pieniądze odczują Polski Ład negatywnie. Co gorsza, nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, co będzie generalnie bardziej opłacalne, gdyż wszystko zależy od konkretnej sytuacji danego podatnika. Dlatego bardzo ważne jest przeprowadzenie indywidualnej analizy w celu zastanowienia się nad modelem optymalizacji podatkowej i dokonaniu stosownych obliczeń. Warto przy tym zwrócić się do profesjonalistów (zwłaszcza doradców podatkowych, prawników i księgowych), których pomoc w tym trudnym dla polskiego biznesu czasie, może okazać się nieoceniona.

Źródła:

https://www.gov.pl/web/polski-lad

Michał Wilk, Biznes po Polskim Ładzie (materiały z kursu)

http://www.czasopismaksiegowych.gofin.pl/11,6077,272075,polski-lad-ograniczy-koszty-z-tytulu-amortyzacji.html

Artykuł Polski Ład – wprowadzenie i mapa zmian. Ograniczenia w amortyzacji dla nieruchomości inwestycyjnych pochodzi z serwisu Okolice Biznesu.